Martyr Jerome: Kont temwen

Martyr Jerome: Kont temwen
Ilistrasyon: Tulio Barrios del Carpio

Poggio Bracciolini te temwen entèwogasyon ak ekzekisyon Jerome epi li di zanmi l Leonardo sou sa. Nan Poggio Bracciolini

Entwodiksyon

Roman atiran Jan Hus, eretik la fè pati literati devosyonèl pietistik la epi li se fiksyon. Nou pa t okouran de sa lè nou te pibliye l an 1998 ak hoffe-weltweit-verlag.

Natirèlman, sous istorik souvan pa gen tansyon an ki motive yon gwo odyans pou li yon tèks byen. Se konsa Johann Gottfried Munder, Piblikatè a Stuttgart klòch vil la, ki te parèt soti nan 1844-1848 epi li se pwobableman otè a vre nan woman an, adaptasyon literè nan lanmò a nan Jan Hus ak atribiye tèks li a Poggio Bracciolini, ki moun ki te li te ye pou lèt sa a. Nou prezante lèt sa a ki konparativman kout sou lanmò zanmi pwòch Jan Hus la bay lektè yo isit la.

Poggio salye li Leonardo d'Arezzo!

Lè mwen te rete kèk jou nan spa a, mwen te ekri yon lèt bay Nikolaus nou an sou rete sa a nan spa a, ke mwen sipoze ou pral li. Lè m 'te tounen nan Konstanz, jijman an kont Hieronymus, ki moun ki te akize de erezi, te kòmanse kèk jou apre e li te piblik. Men koulye a, mwen ta renmen dekri pwosesis sa a pou ou, yon bò paske nan enpòtans pwosesis la, men yon lòt bò sitou akòz don nonm sa a pou lapawòl ak edikasyon.

Yon nonm kaptivan

Mwen konfese mwen pa janm rankontre yon nonm ki, nan defans li, menm kote zafè lavi ak lanmò te konsène, te vin pi pre elokans ansyen yo ke nou admire anpil. Li se etonan ak ki mo, ki elokans, ak ki agiman, ak ki ekspresyon vizaj ak ki konfyans nan tèt li li te reponn opozan li yo epi finalman pwononse diskou defans li, se konsa ke yon moun gen pou regrèt ke yon talan tankou gwo ak eksepsyonèl ta dwe genyen. rive nan machinasyon eretik sa yo Gen; si sa yo akize l la vre. Paske se pa pou mwen pase jijman nan yon kesyon ki gen enpòtans konsa; Se konsa, mwen dakò ak moun yo konsidere kòm pi saj. Epi pa panse ke mwen pral detaye pwosesis la nan fason yon repòtè; sa ta mennen twò lwen e li ta pran anpil jou. Mwen pral sèlman manyen kèk pwen plis enpòtan kote ou ka wè edikasyon nonm sa a.

Brav

Malgre ke yo te ranmase anpil kont Jerome, sou baz sa yo te akize l nan erezi, yo te deside ke li ta dwe reponn piblikman a chak akizasyon. Kidonk, lè yo te mennen l nan reyinyon an epi yo te mande l reponn akizasyon sa yo, li te refize pou yon tan long, li te deklare ke li dwe premye gen dwa jistifye tèt li anvan yo reponn kalomnye opozan li yo. Se konsa, youn ta dwe premye koute diskou defans li epi sèlman apre sa rive nan akizasyon yo te fè kont li.

Men, lè demann sa a yo te rejte, li leve, li antre nan mitan asanble a, li di: "Ki kalite enjistis sa a ki nan twasan senkant jou ke mwen te nan prizon ki pi di, nan pi move salte a, nan poupou yo, nan esklavaj, nan privasyon total, toujou ap koute opozan mwen yo ak advèsè, men pa vle koute m 'pou yon sèl èdtan kounye a? Se konsa, nan panse w ou deja klase m 'tankou yon moun meprize, menm anvan ou te kapab reyalize ki moun mwen ye reyèlman, paske yo te gen zòrèy la nan chak moun epi yo te kapab konvenk ou nan yon peryòd tan ki long ke mwen. mwen se yon eretik, yon ènmi kwayans nan Bondye, yon opozan ki deklare moun legliz yo, men kounye a mwen pa bay okenn opòtinite pou jistifye tèt mwen." etènèl men mòtèl. Ou ka fè erè ak erè, twonpe w, twonpe w, sedwi. Yo di ke moun ki pi popilè yo, ki pi entelijan nan mond lan, yo sanble isit la! Li patikilyèman apwopriye pou ou pa fè anyen prese, san reflechi, oswa kontrè ak jistis. Natirèlman, mwen se jis yon ti moun ki gen tèt ki anje e mwen pa pale pou tèt mwen isit la, ki mennen yon egzistans pasajè; men sa parèt revòltan pou mwen, malgre pridans anpil moun, kontrèman ak jistis, yon penalite ta dwe enpoze sou mwen, ki pral blese mwens pa kòz la li menm pase pa move egzanp li."

trè entèlijan

Lè li te fin egzekite sa a ak anpil lòt bagay ankò, epi konmosyon jeneral ak bougonnen te entèwonp diskou li, finalman li te deside ke li ta dwe premye reponn akizasyon yo kont li epi answit ba l yon opòtinite pou l di sa li te vle di. Se konsa, soti nan podium a, pwen kle nan akizasyon an te li soti, Lè sa a, li te mande si li te vle di anyen, epi finalman akizasyon yo te pwouve pa temwayaj.

Li se enkwayab ki jan malen li reponn, ak ki agiman li te defann tèt li. Li pa t janm di anyen ki pa t 'devni yon nonm desan, se konsa ke si pawòl li yo reyèlman reflete kwayans otantik li, yon moun pa t' kapab detekte yon rezon valab pou pèn lanmò a, men pa menm pi piti ofans lan. Tout bagay se pa vre, li te di, tout akizasyon yo te fabrike pa opozan li yo.

Lè yo te li, pami lòt bagay, ke li te yon kalomnye nan Sentespri a, yon opozan nan Pap Women an, yon ènmi deklare prela yo ak prèt, yon opozan lafwa kretyen an, li leve kanpe, li di ak yon vwa plenyen. ak bra lonje: "Kote mwen ta dwe ale? vire kounye a, prètriz rasanble? Kiyès èd pou mande? Ki moun pou sipliye, ki moun pou rele? Apwopo de ou? Men, moun k'ap pèsekite m' sa yo te fè nou endiferan pou sò m' lè yo deklare m 'lènmi tout moun, oswa petèt sèlman nan moun ki pral jije isit la? Aparamman yo te panse ke ou t ap fè m desann ak jijman ou yo, menm si sa ou te ekri kont mwen te sanble ensiyifyan, paske yo te kalomnye m enjis kòm ènmi ak opozan tout moun. Donk, si w kwè pawòl yo, pa gen anyen ankò pou w espere nan lavi m.”

komik

Li te reprimande anpil moun ak imè ak pwente remak, repete fè anpil ri nan zafè grav sa a nan blag sou akizasyon yo nan moun sa yo.

Lè yo te mande l ki jan li te santi l konsènan sakreman lotèl la, li te di: “Anvan konsekrasyon an se pen, apre li se vrè kò Kris la.” Epi li te eksplike rès la dapre lafwa kretyen an. Lè sa a, yon moun entèfere: "Men, gen moun ki di ke ou te di ke apre konsekrasyon an se te pen toujou." Lè sa a, dènye a reponn: "Li rete pen nan boulanje a!" E lè youn nan Dominiken yo te peze l 'byen fò , li di: “Fè silans, ou ipokrit!” E yon lòt ki te fè sèman sou li an bon konsyans, li di: “Se pi bon fason pou twonpe lòt moun”.

Enb

Sepandan, lè pwosè a pa t 'kapab fini nan jou sa a akòz gwo kantite ak gravite akizasyon yo, li te ranvwaye nan twazyèm jou a. Lè sa a nan akizasyon endividyèl yo te li epi apre plizyè temwen konfime, nonm sa a leve kanpe epi li di: "Piske ou te koute opozan mwen yo a byen, li se sèlman lojik ke kounye a ou ta dwe tou pran pasyans lè mwen pale. Koute.” Lè finalman, byenke nan mitan anpil chaki fò, yo te ba l opòtinite pou l reponn, li te mande Bondye e li te envoke pou l montre yon atitid konsa anvè l, pou l ba l yon opòtinite konsa pou l deklare pwoblèm sa a te kapab vire sou li. avantaj, pou delivrans li.

istwa

"Mwen konnen, mesye ki pi eklere," li te di finalman, "ke te gen anpil moun eksepsyonèl ki te andire pinisyon ki apwopriye pou merit yo, ki te kondane pa fo temwen, ki te kondane pa vèdik enjis." Socrates ak rapòte ki jan li te enjis kondane pa konpatriyòt li yo epi yo pa t 'vle kouri, menm si opòtinite a prezante tèt li, yo nan lòd yo wete pè a nan de kou yo nan sò yo ke moun konsidere yo dwe pi difisil la: prizon ak lanmò . Apre sa, li te raple nan prizon Platon, soufrans Anaksagoras ak Zeno, kondanasyon enjis anpil payen, kondanasyon Rutiliyis, Boethius ak lòt moun ki, dapre Boethius, te oblije soufri lanmò san parèy. Apre sa, li te rive jwenn egzanp jwif yo e li te rakonte imedyatman kòman Moyiz, ki te delivre pèp li a ak moun ki bay lalwa a, te trè souvan kalomnye pa li yo, epi anplis ki jan frè l yo te vann Jozèf poutèt jalouzi epi pita te mete yo nan chenn pou akizasyon adiltè. . Anplis de yo, li te fè lis Ezayi, Danyèl ak tout pwofèt yo ki, tankou moun k'ap meprize Bondye, tankou rebèl, te viktim kondanasyon enjis. Epitou kondanasyon Susanna ak anpil moun ki, byenke yo te parèt trè relijye, te oblije mouri akòz vèdik enjis ak pwosedi tribinal. Lè sa a, li vin jwenn Jan Batis ak Sovè nou an, li te di ke tout moun te konnen yo te kondane yo sou baz fo temwen ak fo jijman; nplis de sa, Etyèn te touye pa konsèy prèt yo, tout apot yo te kondane amò, pa tankou moun onorab, men kòm moun k'ap fè rebèl pèp la, kòm meprize Bondye ak kòm move kriminèl. Li te di li te mal pou yon prèt te kondane pa yon prèt; men sa te rive, li te eksplike. Menm pi gwo enjistis se lè kondanasyon an vini atravè yon konsèy prèt; men li te bay yon egzanp pou sa tou. Pi gwo enjistis la, sepandan, se lè li pran plas atravè yon konsèy. Epi li te montre ke sa a tou te deja rive.

elokans

Li te diskite sa avèk elokans e avèk gwo tansyon jeneral. Men, akòz pwa espesyal yo te bay temwen yo nan pwosè sa a, li te eksplike nan plizyè fason ke temwen sa yo pa ta dwe kwè, sitou paske tout temwayaj yo pa t verite, men gide pa rayisman, resantiman ak jalouzi. Lè sa a, li te eksplike rezon ki fè yo rayi yo nan yon fason ke li pa te lwen konvenk yo; rezon sa yo te tèlman konprann ke yo te ka bay temwayaj sa yo ti kredi, apa kesyon lafwa yo.

Tout moun te deplase anpil e yo te santi pitye. Li te fè remake tou ke li te vini nan Konsèy la volontèman pou l jistifye tèt li, li te prezante curriculum vitae li ak etid li yo, ki te ranpli ak devwa ak vèti. Li te fè remake ke li te komen pou ansyen, moun ki gen anpil konesans ak moun ki pi sen yo gen diferan pwennvi sou kesyon lafwa, ki pa mennen nan febli lafwa a, men nan rive vre lafwa a. Kidonk, Ogistin ak Jewòm te an kont e yo te reprezante non sèlman opinyon diferan, men menm opinyon opoze, san okenn sispèk nan erezi.

fèm

Tout moun te espere li jistifye tèt li ak distans tèt li ak akizasyon yo, oswa menm mande padon pou erè li yo. Men, dènye a te di sensèman ke li pa t ni mal ni vle pran distans ak akizasyon lòt moun te envante, epi finalman li te rive fè lwanj Jan Hus, ki te deja kondane a lanmò nan dife, epi li dekri li kòm yon moun. bon, jis ak sen moun ki pa t 'merite yon lanmò konsa.

Li menm tou, li pare pou l andire nenpòt lanmò posib ak kouraj ak fèm epi pou l rann tèt li bay ènmi l yo ak temwen sa yo ki bay manti san wont, men ki answit gen pou rann kont sou deklarasyon yo devan Bondye, ke yo pa ka twonpe, nan dènye a. Jijman.

Tristès moun ki te alantou yo te gwo; yo te vle wè nonm ekstraòdinè sa a sove si sèlman li te montre bon atitid la. Dènye a, sepandan, te pèsiste nan opinyon li epi yo te sanble anvi lanmò, fè lwanj Jan Hus epi li di ke li pa gen okenn opinyon ki kontrè ak pozisyon Legliz Bondye a, men pito sèlman sa yo ki te kontrè ak ekstravagans moun legliz yo. , nan fyète , nan awogans ak ostantasyon nan prela yo. Paske, piske byen legliz la dwe premye pòv yo, apre pèlren yo, epi finalman pou bati legliz la, li sanble pa diy pou yon moun onorab gaspiye yo nan bouzen, resepsyon, elve chwal oswa. chen, rad bèl, oswa lòt bagay ki pa gen rapò ak ansèyman Kris la dwe dakò.

San pè

Men, sa ki annapre yo te pwouve karaktè espesyal li: lè konferans li a te souvan entèwonp pa tout kalite bri epi li te anmède pa kèk moun ki te vle jwenn opinyon li nan men l ', li pa kite okenn nan yo indemne, reprimande tout moun egalman ak fè yo. ront oswa rete an silans. Lè bougonnen yo te parèt, li te rete an silans, pafwa li te menen sou foul moun yo epi answit li te kontinye pale, li t ap mande pou yo te pèmèt yo pale lè yo sispann koute. Li pa janm te montre laperèz nan twoub sa yo epi li te kenbe pozisyon li fèm ak san pè.

Men, sa a se yon temwayaj etonan sou memwa li: Li te pase twasan karant jou nan fon yon gwo fò won fetid ak lugubr, yon peryòd nan ki li te plenyen nan severite nan tèt li (remarke ke, jan sa dwe fèt yon nonm vanyan, li. , pa t ap plenyen ke li te soufri doulè san merite, men ke li te sèlman sezi nan inimanite a nan pèp la anvè li) ak nan ki li pa te gen okenn opòtinite, se pou kont li li, pa menm wè. Mwen pa menm ap pale de enkyetid li yo ki dwe te toumante li chak jou, ki te dwe efase tout memwa; epoutan, li te site anpil moun ki gen anpil konesans ak moun ki pi saj kòm temwen pwennvi li yo, anpil Doktè Legliz la kòm sipò nan opinyon li, ke li ta plis pase ase si li te pase tout tan sa a nan yon detant konplè epi li ta konsakre. tèt li nan etid savan an trankilite konplè. Vwa li te dous, klè, son, e li te gen yon sèten diyite. Avèk jès diskou li yo, li te kapab eksprime iritasyon kòm byen ke eksite senpati, ki li pa ni mande ni vle genyen. Li te kanpe la san pè, san pè, non sèlman pa pè lanmò, men li t ap chèche l, pou yo te ka rele l dezyèm Cato. O, ou menm, moun ki ta dwe sonje pou tout tan! Si li te gen opinyon ki kontrè ak politik Legliz la, mwen pa felisite li; men mwen admire edikasyon li, konesans li nan yon pakèt sijè, elokans li, fason agreyab li pou l pale, ak viris li nan jistifikasyon li. Men, mwen pè ke lanati te akòde tout kado sa yo sou li nan defèt li. Lè sa a, li te akòde de plis jou nan repantans.

Anpil gason byen edike te vin jwenn li pou dekouraje li nan pozisyon li, pami yo Kadinal Florence, ki te vin jwenn li pou mete l sou bon chemen an; men, lè li te pèsiste twòp tèt di nan erè li yo, li te kondane kòm yon eretik ak boule pa konsèy la.

lanmò brav

Avèk yon figi kontan ak yon figi trankilite li te tann lanmò li, pa pè dife a, pa gen kalite touman ak lanmò. Okenn Estoyik pa janm andire lanmò ak yon lespri fèm ak brav jan li te sanble anvi. Lè li rive kote yo te egzekisyon an, li menm li wete rad sou li, li tonbe ajenou, li fè lwanj poto a, kote li te mare. Premyèman, li te mare toutouni ak kòd mouye epi finalman ak yon chèn nan pòs la. Lè sa a, mòso bwa yo te anpile jiska wotè pwatrin bò kote l ', pa ti yo, men yo gwo, ak pay ant yo. Lè pire a te limen, li te kòmanse chante yon kantik ke lafimen ak dife pa t 'kapab entèwonp. Epi sa a se petèt pi gwo prèv ki montre pèseverans li: lè bouwo a te vle limen dife a dèyè do l pou l pa ka wè l, li di: "Vini isit la epi limen l devan je m! Paske si mwen te pè dife a, mwen pa t ap janm rive kote sa a, kote mwen te kapab evite."
Men ki jan gran nonm lan, apa lafwa li, te rankontre fen li. Mwen te yon temwen nan fen sa a ak obsève tout detay yo. Kit li te aji nan fason sa a akoz yon lafwa egare oswa ak tèt di, yo te dekri lanmò yon nonm nan ran filozòf yo.

Mwen te di nou tout litani a paske mwen te gen tan ak paske mwen te vle fè yon bagay menm lè mwen pa t 'fè anyen ak rakonte ou evènman ki sanble ak istwa ansyen yo. Paske, ni Micius ki te selebre a, avèk kouraj sa a, pa t gen yon pati nan kò l boule tankou dènye a te fè tout kò l, ni Sokrat pa t bwè pwazon menm jan ak dènye a te resevwa dife. Men, sa ta dwe ase pou kounye a. Padone m si m twò prob, men istwa a merite yon kont ki pi apwofondi; men mwen pa t 'vle di yo dwe twò bawou.

Adye, Leonardo cheri mwen!

Wolfram Berger tradui soti nan Latin nan. Ilistrasyon pa Tulio Barrios del Carpio.

Plis sous:

http://www.elfinspell.com/PoggioLetter.html

Poggio Bracciolini nan: Fontes rerum Bohemicarum VIII, pp.332-334.
Gade tou: RNWatkins, "The Death of Jerome of Prague", nan: Specilum 42, 1958, sou Poggio cf p.112-114.
Epitou: Poggio Bracciolini, Gian Francesco, Opera Omnia, Torino 1964-1969.

Leave a Comment

Adrès e-mail ou a pa pral dwe pibliye.

Mwen dakò ak depo ak tretman done mwen yo dapre EU-DSGVO epi mwen aksepte kondisyon pwoteksyon done yo.