Isi mmalite nke nnukwu ngagharị iwe ikpeazụ malitere n'ụbọchị akụkọ ihe mere eme. Ụtụtụ dị n'azụ anyị, ọkụ dị nro nke ụtụtụ mbụ nke ngagharị iwe a dị egwu na-ebute ụzọ nloghachi Jizọs na-enwu n'elu Germany na ụwa. Na 500th ncheta mmalite nke Ndozigharị, mmeghari ohuru nke nnukwu, eschatological Advent ije ka a ga-enye ìhè nke mmadụ nile ga-ahụ na ike ọgwụgwọ ya.

Taa na-edekọ ọnwụ nke okpukpe Protestant ọchịchị. Mkpesa nke ụka ozioma bụ nke akụkọ ntolite. Na Maachị 2014, ụwa Ndị Kraịst mara ọkwa mgbe Bishọp Anglịkan bụ Tony Palmer gwara ndị nnọchianya a ma ama nke ọgbakọ ozi ọma na nke mmụọ nsọ, sị: "Mkpesa ahụ agwụla." Nkwupụta ọnụ na nkuzi nke izi ezi n'etiti Lutheran World Federation na Roman Catholic Church na 1999. 3 1/2 afọ agafeela kemgbe okwu akụkọ ihe mere eme nke Palmer, obere oge nke ngagharị iwe ahụ mekwara n'ụlọ ụka nke ndị Husi na ndị òtù Waldo, bụ́ nnukwu ndị bu ụzọ nke Ndozigharị ahụ. abịala na njedebe. Ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ọgbakọ ọgbakọ niile sitere na Ndozigharị ahụ akwụsịla ngagharị iwe nke wetara ha nke ọma. De jure chọtara ha Nkwupụta nkwonkwo Onye ọzọ bịanyere aka na World Council of Methodist Churches na July 23, 2006, na na Julaị 04, 2017 na emume ecumenical na Wittenberg, Community Community of Reformed Churches sonyekwaara nkwupụta ahụ. Mkpesa ozizi nke oge ochie gbasara ajụjụ dị mkpa nke ụzọ nzọpụta mmadụ bụ ihe gara aga na akwụkwọ.

Na eze, enweghịzị "Protestants". Nke a bụ nnukwu mgbaàmà nke taa. "Ekwekọrịtara" na Rome na Central ozizi nke ziri ezi, na mmụọ nke ecumenical ọnụ, ndị Protestant Church anya azụ na ihe mere 500 afọ gara aga. Ememe ncheta mgbanwe ahụ dum, nke malitere otu afọ gara aga taa, bụ emume ecumenical ezubere iji gosi ụwa: ewepụrụla ihe kpatara nkewa ụka “na-egbu mgbu” na West.

Taa festive ọrụ na Wittenberg bụ ya mere e ji mara na-apụta, dechara ecumenism, n'echiche nke a zuru udo na Nri Anyasị nke Onyenwe anyị na Eucharist n'etiti Protestant na Roman Catholic Churches, nke abụọ ụka na-agụsi ike. "Ịdị n'otu a na-ahụ anya n'iche dị iche iche", na ndịiche nwere ike ịdịgide, ma nke tụfuru àgwà nkewa nke ụka ha - ụka abụọ ahụ etinyewo onwe ha n'ebumnobi a, n'agbanyeghị ma nke a ga-emesị eduga na nchikota nke ụka ma ọ bụ na ọ gaghị eme.

N'ọkwa nkà mmụta okpukpe, ewezuga ajụjụ nke Oriri Nsọ, ọ bụ naanị ajụjụ gbasara nghọta ozi na nke Ụka, nke ya na ya jikọtara ọnụ, nwere agwa nke na-ekewa ụka n'ime mkparịta ụka ecumenical. Ọrụ nkà mmụta okpukpe ecumenical nke taa ga-elekwasị anya na nke a karịa mgbe ọ bụla ọzọ. Otú ọ dị, maka Pope Francis, nkwekọrịtara nke ka na-adịkwaghị ebe a adịghị ka ọ bụ ezigbo ihe mgbochi n'ụzọ nke mkpakọrịta ụka na gburugburu "Okpokoro Onyenwe Anyị". Mgbe ọ na-agwa ndị Lutheran Itali okwu na Nọvemba 15, 2015, o kwuru, sị: “Otu okwukwe, otu baptizim, otu Onyenwe anyị, otú ahụ ka Pọl na-agwa anyị, na site na nke ahụ unu na-enweta ná nkwubi okwu […] Ọ bụrụ na anyị nwere otu baptizim, anyị aghaghị ijikọta ọnụ. "(isi iyi) N’October 03, 2017, Vatican Radio kọrọ, sị: “Anyị na-akọwapụta otú Pope Francis si atụpụta echiche ‘njikọ’ nke Ndị Kraịst ga-ekwe omume – ma n’ime otú ahụ, e mere nchọpụta ahụ tụrụ ya n’anya bụ́ na, nye Francis, Ndị Kraịst adịwo n’otu ruo ogologo oge.«(isi iyi)

N'ihi na Council onyeisi oche nke Evangelical Church na Germany (EKD), Heinrich Bedford-Strohm, e nwere olile anya siri ike na ecumenical mgbalị nke ugbu a Pope, onye na-ewere ihe "dị mkpa ọrụ" na ecumenism na "[na-enye] ihe ọ bụla kpatara ya. mee ya, nakwa maka ịtụ anya ọtụtụ ifufe ọdụ n'ọdịnihu, "Bedford-Strohm gwara German Press Agency na Rome ụbọchị gara aga ụnyaahụ. Nke a gara n'ihu ikwu: "Onye isi EKD na bishọp mpaghara Bavaria na-ezube idegara poopu akwụkwọ ozi na onye isi oche ọgbakọ ndị Bishọp German, Kadịnal Reinhard Marx, na ịgwa ya banyere usoro ecumenical na Germany."isi iyi). Marx, onye kelere EKD n'October 10 maka ntụzịaka ecumenical nke ncheta ncheta mgbanwe.isi iyi), kwuru na Sọnde maka njikọta nke ụka Ndị Kraịst. "Anyị na-eme mkpọsa maka nke a kemgbe ọtụtụ afọ. Nke ahụ bụ ihe m na-ekpe ekpere maka ya, nke ahụ bụ ihe m na-arụ ọrụ, "Marx gwara akwụkwọ akụkọ ahụ foto na Sunday (isi iyi).

Mkpesa nke oge gara aga hụrụ ịdị n'otu na-enweghị atụ na ajụjụ nke izi ezi ma ọ bụ mgbapụta na nke nghọta nke ụka na nke ọfịs, na nkọwapụta nke mkpakọrịta tebụl ụka na Nri Anyasị nke Onyenwe anyị dabere. Nkwuputa Luther nke 1537 dabeere na nghọta a: "Ya mere, anyị na-anọgide na-adịru ebighị ebi gbara alụkwaghịm na-emegide ibe." Ajuju na Radio Vatican kwuru, sị: "Ọ dịghị onye nwere ike ikewa anyị ọzọ!"

Maka onye na-eme mgbanwe, ọ bụghị nanị na ozizi nke izi ezi na-abụghị nke a na-apụghị ịgbagha agbagha, kamakwa ihe gbasara ajụjụ ahụ agaghị ekwe omume. Maka ya, ihe kpatara nke a bụ na nghọta Roman Katọlik maka izi ezi enweghị ihe ndabere na Akwụkwọ Nsọ, kama ọ nwere ike na-ezo aka na omenala ụka. Ọbụna otu kansụl izugbe ga-eji naanị ya mee ihe, dịka Luther ghọtara n'oge, ma ọ bụrụ na 'e kpalitere ozizi na omume nke okwukwe' wee kpebie na naanị ihe ndabere nke Akwụkwọ Nsọ. N'ihi na "ọbụna ndị kansụl nwere ike ma mehie," bụ nkwupụta mgbanwe ya na esemokwu Leipzig na 1519. Mgbe nkewapụ ikpeazụ na Rom na njedebe nke 1520, onye ọ bụla na-akwado Ndozigharị ahụ doro anya dị ka Luther n'onwe ya: naanị na Bible dị ka Naanị ihe ejikọtara ọnụ - sola scriptura - a ga-enwe mmeghari nke udo nke ụka na Rome. Otú ọ dị, nye Rome, nke a agaghị apụta ihe ọ bụla ma ọ́ bụghị nanị ịjụ nghọta ha banyere chọọchị na ije ozi. Ọnụ ego a dị oke ọnụ maka Rome na Council of Trent (1545-1563). Luther nwụrụ ná mmalite nke kansụl ahụ, bụ́ onye ọ hụrụ n'ụzọ doro anya ọdịda ya. Jeremaịa nwere ike ikwu, sị: “Anyị chọrọ ịgwọ Babịlọn, ma a gwọọghị ya.” (Jeremaịa 51,9:XNUMX)

N'ezie, ezi onye Roman Katọlik "ee" na nghọta mgbanwe mgbanwe nke izi ezi ga-eduga na nbibi onwe ya nke ụka ahụ. Nke a nwere ike bụrụ "echefu" na mkparịta ụka ecumenical n'ihi na nghota nke Ụka Lutheran nke ụkpụrụ Sola Scripura pụtara agbanweela. N'ime ederede isi nke Council nke EKD izi ezi na nnwere onwe. Afọ 500 nke mgbanwe 2017 ọ bụ [a na-akpọ:

»Agakwaghị aghọta akwụkwọ nsọ sola n'otu ụzọ ahụ taa dịka ọ dị n'oge mgbanwe. N'adịghị ka ndị na-eme mgbanwe, ndị mmadụ taa maara na okike nke ihe odide Akwụkwọ Nsọ n'otu n'otu na akwụkwọ nsọ n'onwe ya bụ usoro omenala. Mmegide ochie nke dị n'etiti 'naanị Akwụkwọ Nsọ' na 'Akwụkwọ Nsọ na ọdịnala', bụ nke ka kpebisiri ike mgbanwe mgbanwe na Counter-Reformation, anaghịzi arụ ọrụ otu ọ siri rụọ na narị afọ nke iri na isii... Kemgbe narị afọ nke iri na asaa, ihe odide Akwụkwọ Nsọ bụ akụkọ ihe mere eme. ma nyocha nke ọma. Ya mere apugh ighota ha ozo dika 'Okwu Chineke' dika odi n'oge ndi ngbanwe. Ndị na-eme mgbanwe ahụ chere n’ụzọ bụ́ isi na ọ bụ Chineke n’onwe ya nyere akụkụ Akwụkwọ Nsọ ndị ahụ n’ezie. N'ihi nsụgharị dị iche iche nke akụkụ ederede ma ọ bụ nchọpụta nke ederede dị iche iche, a pụghị ịnọgide na-enwe echiche a ọzọ." (p. 83, 84)

Ebe ọ bụ na Ụka ​​Lutheran tụfuru ntọala nke dugara na Ndozigharị ahụ, ọ na-enwe ike ịgakwuru Rom ụkpụrụ n'ajụjụ ọ bụla. Ihe ndabere maka nke a bụ usoro nkọwa nke akụkọ ihe mere eme-dị mkpa, nke bụ ọkọlọtọ na ụka abụọ ahụ taa. Ọ na-akọwa ọdịiche dị n'etiti "Akwụkwọ Nsọ" na "Okwu Chineke", nke na-adabaghị na Akwụkwọ Nsọ, mana enwere ike ịnụ ya na ya. N'okwu nke ederede ntọala:

»Ruo taa, a na-agwa ndị mmadụ okwu n'ime, na n'okpuru akụkụ Akwụkwọ Nsọ ndị a, a na-emetụkwa ya aka ruo n'isi - dịka a kọwara ya ugboro ugboro na nkà mmụta okpukpe mgbanwe dịka njirimara nke okwu Chineke. N'echiche a, a ka nwere ike were akụkụ Akwụkwọ Nsọ ndị a dị ka ›Okwu Chineke‹ taa. Nke a abụghị ikpe nkịtị, kama nkọwa nke ahụmahụ na akụkụ Akwụkwọ Nsọ ndị a: Ọbụna taa, mgbe ndị mmadụ na-agụ ma ọ bụ na-anụ ihe odide ndị a - ọ bụghị na-akpaghị aka mgbe ọ bụla, ma ugboro ugboro - ha na-eche na ha nwere eziokwu, eziokwu banyere onwe ha, ụwa. na Chineke nke na-enyere ha aka ibi ndụ. Ya mere, ihe odide ndị a ka na-abụ akwụkwọ nsọ nke Nzukọ-nsọ.«(p. 85, 86).

Enwere ike ịghọta usoro ecumenical naanị n'okpuru ọnọdụ ndị a. Naanị n'okpuru ọnọdụ ndị a nwere ike ecumenically gbakwasara agwa nke taa omume, solemnly echeta site ụka, ndọrọ ndọrọ ọchịchị na ọha mmadụ.

Nke ahụ kwa Nkwupụta ọnụ na nkuzi nke izi ezi nwere ike ibili nani site n'ichighari site na ukpuru ukpuru sola scriptura Reformation, ga-edokwa anya nye onye o bula nke, n'enweghi mbunobi na ihunanya maka eziokwu, na-enyocha ihe omuma nke oma. Otú ọ dị, olee ihe ọzọ karịa nye onye maara ihe nketa Protestant?

Ma ebe chọọchị na-ekwusa ozi ọma na-eme ememe Luther kewapụrụ na Luther bụ isi nchegbu, ebe, na ukwuu ihe atụ nke 500th ncheta nke guzobe ya, ọ na-ekpughe n'ihu ọha ihe nketa ya nke ọma zụtara ma daba n'ime "aghụghọ" (Daniel 8,25:XNUMX) nke ike ahụ onye. Ihe nketa bụ naanị ọbara na anya mmiri na ndị echiche ha agbanwebeghị n'ezie, ọnụ ọgụgụ ọnwụ nke Ndozigharị ahụ adaala n'elu Wittenberg "ọhụrụ". Mkpesa a bụ n'ihu ọha na doro anya akụkọ ihe mere eme dị ka nke taa.

Otú ọ dị, site na nke ahụ, a na-enye mgbaàmà maka mmụgharị nke Protestantism taa! Amụma amụma maka mmeghari ngagharị iwe ahụ malitere na Churchka Castle dị na Wittenberg site n'ịkụ hama, wee pụta n'ọkwa na-enweghị atụ site na egbugbere ọnụ Luther na Worms na 1521 wee si n'ọnụ ndị isi German na Speyer pụta na 1529. nnukwu awa akụkọ ihe mere eme, dị ka n'abụ Bach.

N'ezie, ọ dịghị ihe ga-emecha taa ọzọ. Ime ihe atụ nke October 31, 2017 enweghị ike ịkarịrị: ihe ndị isi ụka na ndị ọkà mmụta okpukpe debere n'akwụkwọ na 1999, n'ihi ọtụtụ iri afọ nke ọrụ ecumenical, na-eziga ugbu a "ụzarị" ya n'ime ụwa dum. Ha bụ ndị na-agba ụta nke Iwu Sunday, mmalite aghụghọ nke ụwa na Chineke na ya onwe ya dị ná mma, mmalite nke ngwa ngwa na-abịaru nso "1000-year Reich" na "udo na nchekwa" maka ụwa dum.

"Alaeze" nke, Otú ọ dị, a gaghị enwe ohere maka onye ọ bụla ga-ekwere dịka Martin Luther kwenyere.

Ụgha Tetzel akwụsịghị. Tiara Pope kwụsịrị ka onye mọnk Augustinian na-ewere mkpịsị akwụkwọ ya. N'ihi na Mọ Chineke di n'okirikiri ahu. Ụlọ e wuru “n’elu ájá” (Matiu 7,26:20,8) aghaghị ịdaba n’onwe ya. Ha dabere n'ub͕ọ-ala na inyinya; ma anyị na-echeta aha Jehova bụ́ Chineke anyị.” ( Abụ Ọma XNUMX:XNUMX ) Okwu “ ecumenism dabeere na ntọala nke kwụsiri ike dị ka nke Tetzel guzoro n’elu ya. Mana ọbụna ọrụ kacha ike agaghị adị ma ọ bụrụ na ọ dabere n'eziokwu.

"Ecumenism"! Ọ ghọwo dictum maka ọdịnihu nke Europe na ụwa. Ọ bụ ozi a na-ezipụ site na Wittenberg taa. Ma o nweghị ụkpụrụ nke eziokwu nke wetara mgbanwe ahụ.

“Site n'amara nke Chineke, ogbugbu a onye mọnk Wittenberg kpara mkpatụ ntọala nke ọchịchị popu. Ndị na-akwado ya ọ kpọnwụrụ akpọnwụ wee tụọ ụjọ. Ọ kpọtere ọtụtụ puku mmadụ n'ụra nke njehie na nkwenkwe ụgha. Ajụjụ ndị ọ jụrụ n’akwụkwọ akụkọ ya gbasara na Jamanị n’ime ụbọchị ole na ole, n’ime izu ole na ole, ha gbasara Iso Ụzọ Kraịst niile.” (Ellen White, Ihe ịrịba ama nke Oge.

N̄kponn̄kan n̄kponn̄kan eke Ediyarade 18 oyosịm kpukpru mme idụt ke isọn̄ ke esisịt ini. Ọ ga-akpali obi ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị anyị ma duru onye ndu ọ bụla na nwa amaala obodo anyị na obodo ọ bụla nwee mkpebi. Dị ka ọ dị n’ụbọchị na-eso October 31, 1517.

“Mgbe nke a gasịrị, ahụrụ m otu mmụọ ozi ka o si n’eluigwe na-arịdata, nke nwere ikike dị ukwuu, e wee were ebube ya nwuo ụwa. O we tisie nkpu ike n'oké olu, si, Babilon uku ahu adawo, da, we ghọ ebe-obibi nke ndi-mọ ọjọ, na ulo-nkpọrọ nye ndi-mọ nādighi ọcha, na ulo-nkpọrọ nye ihe ọ bula nādighi ọcha na nnunu nke anākpọ asì. N'ihi na ndi nile di iche iche nāṅu manya-vine di ọku nke ikwa-iko-ya, ndi-eze nke uwa we so ya kwa iko, ndi-ahia nke uwa we ba uba n'uba-ya. M'we nu olu ọzọ site n'elu-igwe, si, Si nime ya, ndim, ka unu we ghara eketa nmehie-ya, ka unu we ghara inata ufọdu nime ihe-otiti-ya nile. N’ihi na mmehie ha eruwo eluigwe, Chineke echetawokwa ajọ omume ha.”—Mkpughe 18,1:5-XNUMX.

Oge ruru ka Luther kwuo okwu mgbe, mgbe o zutere Onye Mgbapụta ya, ọ ghọtara na ihe metụtara Nna ya ukwu metụtakwara ya: “A mụrụ m wee bịa n’ụwa ịgbara eziokwu àmà.” ( Jọn 18,37: 3,7) Mgbe ọ ghọtara site n’ịgbanwe nke ya na ọdịnihu ebighị ebi nke ọtụtụ nde mmadụ dabeere n’ikwusa ozi ọma nke bụ́ eziokwu, Eklisiastis XNUMX:XNUMX ghọrọ iwu Chineke ka o kwuo na ime ihe. Ọ dịghị ihe pụrụ ime ka ọ daa mbà n'obi ọ na-agụ ya ịrụ ọrụ maka nzọpụta nke ndị gbara ya gburugburu mgbe o zutere Jizọs Kraịst n'onwe ya.

Ma, chi ọbụbọ nke ngagharị iwe ikpeazụ, nke Okwu Chineke buru n’amụma, dara taa, n’otu awa ahụ e si na Ụka ​​Castle dị na Wittenberg gbatịa aka nke òtù ụmụnna n’aka bishọp Rome. (Ọrụ ofufe maka ụbọchị ncheta nke mgbanwe)

“Chineke wee sị: Ka ìhè dị! ìhè wee dị.” (Jenesis 1:1,3)