N'ime ọtụtụ narị afọ nke ọchịchịrị popu na mmegbu, Chineke lekọtara ọrụ ya na ụmụ ya. N'ime mmegide, esemokwu, na mkpagbu, usoro amamihe nile ka nọ n'ọrụ iji gbasaa alaeze Jizọs. Setan ji ike ya mebie ọrụ Chineke na ibibi ndị ha na ya na-arụkọ ọrụ; ma ozugbo a tụrụ otu n’ime ndị ya mkpọrọ ma ọ bụ gbuo ya, onye ọzọ weere ọnọdụ ya. N’agbanyeghị mmegide sitere n’aka ndị agha nke ihe ọjọọ, ndị mmụọ ozi Chineke rụrụ ọrụ ha, ndị ozi nke eluigwe chọkwara ndị ikom na-eme ka ìhè guzosie ike n’etiti ọchịchịrị. N’agbanyeghị ndapụ n’ezi ofufe nke juru ebe niile, e nwere ndị nwere ezi mkpụrụ obi ndị na-aṅa ntị n’ìhè nile nke na-enwukwasị ha. N'amaghị Okwu Chineke, ha anabatawo ozizi na ọdịnala ụmụ mmadụ. Ma mgbe e nyere ha Okwu ahụ, ha ji ezi obi mụọ ibe ya. Ha ji obi umeala kwara akwa ma kpee ekpere ka Chineke gosi ha uche Ya. Ha ji oké ọṅụ nabata ìhè nke eziokwu ma jiri ịnụ ọkụ n'obi gbalịsie ike inyefe mmadụ ibe ha ìhè.

Site n’ọrụ Wycliffe, Hus, na ndị ikwu anyị na-eme mgbanwe nke mmụọ, ọtụtụ puku ndị àmà a ma ama agbawo àmà banyere eziokwu ahụ. Ma ná mmalite narị afọ nke 16, ọchịchịrị nke amaghị ihe na nkwenkwe ụgha ka dị ka ihe mkpuchi nke chọọchị na ụwa. E wedara okpukpere chi ka ọ bụrụ usoro mmemme. Ọtụtụ n’ime ha si n’aka ndị ọgọ mmụọ. Ma Setan chepụtara ihe niile iji dọpụ uche ụmụ mmadụ n’ebe Chineke nọ na eziokwu. A ka na-edobe ofufe nke ihe oyiyi na ihe ncheta. Ememe Akwụkwọ Nsọ nke Nri Anyasị nke Onyenwe Anyị ka e ji àjà arụsị nke Mass dochie ya. Ndị Pope na ndị ụkọchukwu kwuru na ha nwere ike ịgbaghara mmehie na imeghe na imechi ọnụ ụzọ eluigwe nye mmadụ niile. Echiche ụgha na-enweghị isi na ọchịchọ siri ike anọchiwo ezi ofufe. Ndụ ndị poopu na ndị ụkọchukwu rụrụ arụ nke ukwuu, nkwulu ha dị mpako, nke na ndị ezi omume na-atụ egwu omume ọma nke ọgbọ na-eto eto. Ebe ajọ omume ejideworo n’ọkwa kasị elu nke Nzukọ-nsọ, ọ dị ka ihe a na-apụghị izere ezere na n’oge na-adịghị anya ụwa ga-adị njọ dị ka ndị mmadụ tupu iju mmiri ahụ ma ọ bụ ndị bi na Sọdọm.

E gbochiri ndị mmadụ ozi ọma ahụ. E weere ya dị ka mpụ inwe ma ọ bụ ịgụ Bible. Ọbụna n'ọkwa ndị ka elu, ọ na-esi ike ịhụpe peeji nke Okwu Chineke. Setan maara nke ọma na ọ bụrụ na e kwe ka ndị mmadụ na-agụ na ịkọwa Bible n’onwe ha, a ga-ekpughere aghụghọ ya ngwa ngwa. N’ihi ya, ọ gbara mbọ mee ka ndị mmadụ ghara ịna-agụ Baịbụl, meekwa ka uche ha ghara ịbụ ndị ozizi nke ozi ọma na-amụba. Ma, n’oge na-adịghị anya, otu ụbọchị nke ihe ọmụma na nnwere onwe okpukpe malitere ịbịakwasị ụwa. Mgbalị nile Setan na ndị agha ya mere apụghị igbochi chi ọbụbọ a.

Luther's Child and Youth

N’ime ndị a kpọrọ iduzi Nzukọ-nsọ ​​pụọ n’ọchịchịrị nke usoro popu baa n’ìhè nke okwukwe dị ọcha, Martin Luther guzoro na mbụ. Ọ bụ ezie na, dị ka ndị ọzọ n’oge ya, ọ hụghị isi ihe nile nke okwukwe nke ọma otú anyị si ele taa, ọ ka nwere ọchịchọ sitere n’obi ime uche Chineke. O ji ọṅụ nakwere eziokwu ahụ meghere ya n’obi. N'ịbụ ndị jupụtara n'ịnụ ọkụ n'obi, ọkụ, na nraranye, Luther amaghị egwu ọ bụla kama egwu Chineke naanị. Ọ nabatara Akwụkwọ Nsọ dị ka naanị ihe ndabere maka okpukpe na nkwenkwe. Ọ bụ nwoke ahụ maka oge ya. Site n’aka ya, Chineke rụrụ nnukwu ọrụ maka mgbapụta nke ụka na nghọta nke ụwa.

ụlọ nne na nna

Dị ka ndị ozi ọma mbụ ahụ, Luther sikwa n’ebe dara ogbenye pụta. Nna ya nwetara ego maka agụmakwụkwọ ya site n'ọrụ kwa ụbọchị dị ka onye na-egwuputa ihe. O zubere ọrụ dị ka onye ọka iwu maka nwa ya nwoke. Ma, Chineke chọrọ ka ọ bụrụ onye na-ewu ụlọ nsọ ahụ nke na-eto eto kemgbe ọtụtụ narị afọ.

Nna Luther bụ nwoke nwere mmụọ siri ike na nke na-arụsi ọrụ ike. O nwere ụkpụrụ omume dị elu, na-akwụwa aka ọtọ, kpebisie ike, kwụ ọtọ, na onye a pụrụ ịtụkwasị obi nke ukwuu. Ọ bụrụ na o were ihe dị ka ọrụ ya, ọ naghị atụ egwu ihe ga-esi na ya pụta. Ọ dịghị ihe pụrụ ime ka ọ dajụọ. N'ihi ezi ihe ọmụma o nwere banyere ọdịdị mmadụ, o lere ndụ ndị mọnk anya n'enweghị ntụkwasị obi. Iwe were ya nke ukwuu mgbe Luther mechara banye n'ụlọ ndị mọnk na-enweghị nkwenye ya. Afọ abụọ ka e mesịrị, ya na nwa ya nwoke dị ná mma. Otú ọ dị, ọ dịghị ihe gbanwere n'echiche ya.

Nne na nna Luther nwere ezigbo akọ na uche, na-akpa ike ma na-agba mbọ n'ịzụlite na mmụta nke ụmụ ha. Ha gbalịrị ịkụziri ha ihe nile banyere Chineke na àgwà ọma Ndị Kraịst bara uru. Site na nkwuwa okwu ha na ike omume ha, mgbe ụfọdụ ha na-akpachapụ anya; ha na-achị iwu na usoro. Nne karịsịa gosiri ntakịrị ịhụnanya mgbe ọ na-azụ nwa ya nwoke nwere mmetụta. Ọ bụ ezie na o ji ikwesị ntụkwasị obi kụziere ya ihe n’ọrụ Ndị Kraịst dị ka ọ ghọtara ha, ịdị mkpa na mgbe ụfọdụ otú e si zụọ ya obi ọjọọ na-eme ka o cheghị echiche banyere ndụ nke okwukwe. Ọ bụ mmetụta nke echiche mmalite ndị a, ka ọtụtụ afọ gasịrị, mere ka ọ họrọ ndụ onye mọnk. N'ihi na ọ chere na nke a bụ ndụ nke ịgọnarị onwe ya, mmechuihu na ịdị ọcha, ya mere ihe na-atọ Chineke ụtọ.

Site n'afọ ndị mbụ ya, ndụ Luther nwere oke ụkọ, ndọgbu na ịdọ aka ná ntị siri ike. Mmetụta nke nzụlite a pụtara ìhè n'okpukpe ya n'oge ndụ ya niile. Ọ bụ ezie na Luther n'onwe ya maara na ndị mụrụ ya mehiere ihe n'akụkụ ụfọdụ, ọ hụrụ n'ihe nzụlite ha dị mma karịa ihe ọjọọ.

Ihe kachasị njọ na agụmakwụkwọ taa bụ ime ihe n'ebe ụmụaka nọ. Ndị na-eto eto bụ ndị na-adịghị ike na ndị na-adịghị arụ ọrụ, na-enwe obere ume anụ ahụ na ike omume, n'ihi na ndị mụrụ ha adịghị azụ ha site na nwata ka ha nwee akọnuche na ịrụsi ọrụ ike n'ihi àgwà ha. A na-atọ ntọala nke agwa n'ụlọ: ọ dịghị mmetụta ọ bụla na-esote site na ebe ọ bụla nwere ike ịkwụsị kpamkpam nsonaazụ nke nzụlite nne na nna. Mgbe e jikọtara iguzosi ike na mkpebi siri ike na ịhụnanya na obiọma n'ịzụlite ụmụaka, anyị ga-ahụ ndị na-eto eto na-emere onwe ha aha, dị ka Luther, na-agọzi ụwa.

ụlọ akwụkwọ na mahadum

N'ụlọ akwụkwọ, nke ọ ga-aga site na nwata, a na-emeso Luther n'ụzọ obi ọjọọ karịa n'ụlọ - ọbụna n'ike. Ịda ogbenye nke nne na nna ya dị ukwuu nke na mgbe ọ na-esi n'obodo dị nso ebe ụlọ akwụkwọ ahụ na-alọta, ọ na-enwe mgbe ụfọdụ na-abụ abụ n'ọnụ ụzọ ụlọ iji nweta nri ya. Afọ na-abụkarị ihe efu. Àgwà ndị gbara ọchịchịrị na nkwenkwe ụgha nke okwukwe nke oge ahụ tụrụ ya ụjọ. N'abalị, o ji obi dị arọ lakpuo ụra. Ọdịnihu gbara ọchịchịrị mere ka ọ maa jijiji. Ọ na-atụkwa Chineke egwu mgbe nile dị ka ọkàikpe obi tara mmiri, onye obi tara mmiri, kama ịbụ Nna nke eluigwe nwere obiọma. Ọtụtụ ndị na-eto eto taa gaara ada mbà n'ihi ọtụtụ nkụda mmụọ; mana Luther lụrụ ọgụ siri ike na ebumnobi dị elu nke omume na mmezu ọgụgụ isi o kpebisiri ike iru.

Ọ chọsiri ike ịmata ihe. Mmụọ ya siri ike na nke bara uru chọrọ ndị siri ike ma baa uru karịa ihe dị egwu na nke elu. Mgbe ọ banyere na Mahadum Erfurt na iri na asatọ, ọnọdụ ya dị mma na atụmanya ya dị mma karịa afọ ndị mbụ ya. Nne na nna ya enwetala ọtụtụ nkà site n'ịkpakọba ọnụ na ọrụ nke na ha nwere ike inyere ya aka n'ebe ọ dị mkpa. Mmetụta nke ndị enyi nwere isi ebelatala mmetụta ọjọọ nke ọzụzụ ya gara aga. Ugbu a, o tinyere onwe ya n'ịmụ akwụkwọ nke ndị edemede kachasị mma, na-eji ịdị uchu na-achịkọta echiche ha kachasị mkpa, na-ejikọta amamihe nke ndị maara ihe. Ncheta magburu onwe ya, echiche na-ekpo ọkụ, nnukwu amamihe na ịnụ ọkụ n'obi ọmụmụ ihe mere ka ọ bụrụ otu n'ime ndị kasị mma n'afọ ya.

ihe nzuzo ya

“Mmalite amamihe ka egwu Jehova bụ.” ( Ilu 9,10:XNUMX ) Ụjọ a juru Luther n’obi. Nke a mere ka ọ nọgide na-adị naanị otu obi ma tinyekwuo onwe ya n’ebe Chineke nọ. Ọ maara mgbe nile na ya dabeere n'enyemaka Chineke. Ọ bụ ya mere o ji malite otu ụbọchị n’ekpere. N'agbanyeghị nke ahụ, o kpekwara ekpere n'ime obi ụbọchị dum maka nduzi na nkwado. “Ekpere ịdị uchu,” ka ọ na-ekwukarị, “na-agafela ọkara.”

Ụzọ Luther gara Rome

Otu ụbọchị, ka Luther na-enyocha akwụkwọ ndị ahụ n’ọ́bá akwụkwọ mahadum, ọ chọtara Bible Latịn. Ọ ga-abụrịrị na ọ nụrụ akụkụ ụfọdụ nke ozi ọma na akwụkwọ ozi ndị ahụ n’ihi na a na-agụ ha n’ozi ọma. Edi enye ekekere ke oro edi ofụri Bible. Ugbu a, na nke mbụ ya, o ji Okwu Chineke dum n’aka ya. O ji mgbagwoju anya na ihe ịtụnanya were were gbakwụnye ibe akwụkwọ nsọ ahụ. Ụba ya mere ka ọ dị ngwa, obi ya gbawara agbawa, ka ọ na-agụ Okwu nke ndụ n'onwe ya maka oge mbụ. Ọ nọgidere na-eti mkpu, sị: “A sị nnọọ na Chineke ga-enye m akwụkwọ dị otú a! M ga-ewere onwe m dị ka onye nwere ihe ịga nke ọma n’inwe akwụkwọ dị otú ahụ.’ Ndị mmụọ ozi nke eluigwe nọkwa n’akụkụ ya, ìhè ìhè sitere n’ocheeze Chineke nyekwara ìhè n’ihu akwụkwọ ndị dị nsọ ma meghee nghọta ya n’ụzọ dị oké ọnụ ahịa nke eziokwu. Ọ na-ebibu n’egwu nke ime mmehie megide Chineke. Ma ugbu a, dị ka ọ dịtụbeghị mbụ, ọ ghọtara na ọ bụ onye mmehie.

Ịbanye na ebe obibi ndị mọnk

Ọchịchọ siri ike nke inwere onwe ya pụọ ​​ná mmehie na inwe udo n’ebe Chineke nọ mesịrị dugara ya n’ebe obibi ndị mọnk, bụ́ ebe o tinyere onwe ya n’ime ndụ ndị mọnk. N'ebe a, ọ ghaghị ịrụ ọrụ ndị na-adịghị mma dị ka onye na-agba ọsọ na onye na-ehicha ihe ma na-aga site n'ụlọ ruo n'ụlọ dị ka onye arịrịọ. Ọ nọ n'afọ mgbe mmadụ na-achọ nkwanye ùgwù na nkwanye ùgwù. Ya mere ọ hụrụ na ọrụ a bụ ihe ihere. Ma o ji ndidi tachie obi n’eweda n’ala a, na-ekwere na ọ dị mkpa n’ihi mmehie ya. Nzụlite a kwadebere ya ịbụ onye na-arụsi ọrụ ike n'ihe owuwu nke Chineke.

Asceticism dị ka ụzọ nke ido nsọ?

O tinyere oge ọ bụla o nwere ike ịzọpụta ya site n'ọrụ ya kwa ụbọchị na ọmụmụ ihe ya. Ọ naghị ekwe ka ọ hie ụra ma ọ bụ oge iri obere nri ya. Karịsịa, ịmụ Okwu Chineke tọrọ ya ụtọ. Ọ hụrụla Baịbụl agbụ ígwè n’ahụ́ ájá n’ebe obibi ndị mọnk ahụ. Ọ na-esikarị ebe ahụ pụọ. Ka ọ matara n’ihe banyere mmehie ya site n’ịmụ Bible, ọ chọrọ amara na udo site n’ọrụ nke ya. Site na ndụ siri ike nke ukwuu nke ibu ọnụ, nchegharị, na ọkọlọtọ, ọ chọrọ ịkpọgide anụ arụ ya n'obe. Ọ dịghị ihe ọ bụla o ji chụọ àjà ka o wee dị nsọ ma nweta eluigwe. Nsonaazụ nke ịdọ aka ná ntị na-egbu mgbu nke a na-amanye onwe ya bụ ahụ tara akpụ na mgbaasị. Ọ dịghị mgbe ọ gbakere n'ụzọ zuru ezu n'ihi ihe ndị ahụ. Ma mgbalị nile ewetaghị ahụ efe nye mkpụrụ obi ya a na-emekpa ahụ́. N'ikpeazụ, ọ kpaliri ya n'ọnụ nke obi nkoropụ.

Echiche ọhụrụ

Mgbe ihe niile yiri Luther efu, Chineke welitere enyi na onye inyeaka maka ya. Staupitz onye ji okpukpe kpọrọ ihe nyeere Luther aka ịghọta Okwu Chineke wee rịọ ya ka o lepụ anya n’onwe ya, site na ntaram ahụhụ ebighị ebi nke mmebi iwu nke Chineke, ilekwasị anya n’ebe Jizọs, Onye nzọpụta na-agbaghara mmehie. »Ejila katalọgụ mmehie gị ata ahụhụ ọzọ, kama tụba onwe gị n'aka nke Onye mgbapụta! Tukwasi ya obi, ndu ezi omume ya, nmehie-ya site n'ọnwu-ya! … Gee Ọkpara Chineke ntị! Ọ ghọrọ mmadụ iji mesie gị obi ike maka ihu ọma Chineke. Hụ onye mbụ hụrụ gị n’anya n’anya!” Otú a ka onye ozi ebere ahụ kwuru. Okwu ya masịrị Luther nke ukwuu. Mgbe ya na mmejọ ndị e meworo kemgbe gbalịsiri ike gbalịsie ike, ọ bịara ghọtazi eziokwu ahụ. udo we bata n'obi-ya di nkpab͕u.

Mgbe ahụ na ugbu a

Ọ bụrụ na naanị otu onye hụrụ oke ịkpọasị onwe ya taa dị ka Martin Luther mere—mkparị dị ukwuu dị otú ahụ n’ihu Chineke na okwukwe siri ike dị otú ahụ mgbe e nyere ihe ọmụma! Ezi nnabata nke mmehie dị ụkọ taa; A na-ahụ mgbanwe ndị dị elu n'ụba. Ndu nke okwukwe na-ekpu na enweghị mmụọ. Gịnị kpatara? N’ihi na ndị nne na nna na-akụziri ụmụ ha ihe n’ụzọ na-ezighị ezi na n’ụzọ na-adịghị mma, ndị ụkọchukwu na-ezikwa ọgbakọ ha ihe. A na-eme ihe niile iji mee ka obi ụtọ ndị ntorobịa nwere maka ihe ụtọ, ọ dịghịkwa ihe na-egbochi ha ịgbaso ụzọ mmehie. N’ihi ya, ha na-eleghara ibu ọrụ ezinụlọ ha anya ma mụta ịzọda ikike ndị mụrụ ha. Ka a sịkwa ihe mere ha ji dịkwa njikere ileghara ọchịchị Chineke anya. Ọbụna ụka adịghị adọ aka ná ntị mgbe ha jikọọ na ụwa na mmehie ya na ọṅụ. Ha na-echefu ibu ọrụ ha n’ebe Chineke nọ na atumatu Ya maka ha. Otú o sina dị, a na-emesi ha obi ike na Chineke ga-emere ha ebere. Ka ha chefuo ikpe ziri ezi nke Chineke. A pụrụ ịzọpụta ha site n’àjà Jizọs chụrụ n’irube isi n’iwu Chineke. Ha amachaghị mmehie ha. Ya mere, ha enweghị ike inwe ezigbo ntughari.

Ụzọ ndụ

Luther ji mmasị na ịnụ ọkụ n'obi na-enweghị atụ nyochaa Bible. N'ikpeazụ, ọ chọtara ụzọ ndụ n'ime ya nke ọma. Ọ mụtara na ndị mmadụ ekwesịghị ịtụ anya mgbaghara na izi ezi n'aka popu, kama n'aka Jizọs. “Ọ dịghịkwa aha ọzọ dị n’okpuru eluigwe nke e nyere n’etiti mmadụ nke a ga-eji zọpụta anyị!” ( Ọrụ 4,12:10,9 ) Ọ bụ nanị Jizọs bụ ihe mgbapụta maka mmehie; Ọ bụ àjà zuru oke na nke zuru oke maka mmehie nke ụwa dum. Ọ na-enweta mgbaghara maka ndị niile kwere na ya dịka onye Chineke chiri echichi. Jizọs n'onwe ya kwuru, sị: “Abụ m ọnụ ụzọ. Ọ bụrụ na onye ọ bụla esi n’aka m bata, a ga-azọpụta ya.” ( Jọn XNUMX:XNUMX ) Luther hụrụ na Jizọs Kraịst bịara n’ụwa ọ bụghị ka ọ zọpụta ndị ya ná mmehie ha kama ná mmehie ha. Naanị otu ụzọ ga-esi zọpụta onye mmehie mgbe ọ mebie iwu ya bụ ichegharị n’ebe Chineke nọ. Site n’ịtụkwasị obi na Onye-nwe Jisus Kraịst ga-agbaghara ya mmehie ya ma nye ya amara ka o bie ndụ nke nrube isi.

Site hell ka heaven?

Ozizi nduhie nke popu emeela ka o kwenye na a pụrụ ịchọta nzọpụta site na ntaram ahụhụ na nchegharị, nakwa na ndị mmadụ na-aga eluigwe site na hel. Ugbu a ọ mụtara na Baịbụl dị oké ọnụ ahịa, sị: Ndị a na-ejighị ọbara mgbaghara mmehie nke Jizọs sachapụghị ná mmehie, a gaghịkwa sachapụ ha n’ọkụ ala mmụọ. Ozizi pọgatrị bụ nnọọ aghụghọ nke nna ụgha chepụtara. Ndụ nke dị ugbu a bụ naanị oge nnwale nke mmadụ nwere ike ịkwado onwe ya maka ọha mmadụ dị ọcha na nke dị nsọ.

Ihe ịrịba ama nke Oge, Mee 31, 1883