Ko te ata o te whakahenga whakamutunga: A ka ki te Atua, Kia marama!

Ko te ata o te whakahenga whakamutunga: A ka ki te Atua, Kia marama!
Adobe Stock - Hans-Joerg Nisch

»E taime no te mamû, e taime no te parau.« (Koheleta 3,7:XNUMX) Ua tae te taime no te paraparau. Na Alberto Rosenthal

Ko te ata o te mautohe nui whakamutunga ka pakaru mai i tenei ra whakahirahira. Ko te ata kei muri i a tatou, ka whiti te mura o te ata tuatahi o tenei porotēhi kaha i mua i te hokinga mai o Ihu ki runga o Tiamana me te ao. I te 500 o nga tau o te timatanga o te Reformation, ko te whakahoutanga o te kaupapa nui, eschatological Advent ka hoatu he marama ka kitea e te tangata katoa i roto i tona mana whakaora.

I tenei ra ka tuhia te mate o te Protestantism mana. Ko te mautohe o te hahi rongopai no te hitori. I te marama o Maehe 2014, ka rongo te ao Karaitiana i te korero a te Pihopa Mihinare a Tony Palmer ki nga rangatira rongonui o te kaupapa kaikauwhau me te mana rangatira: "Kua mutu te mautohe." Whakapuakanga Tahi mo te Tikanga Tikanga i waenganui i te Lutheran World Federation me te Hahi Katorika Roma i te tau 1999. 3 1/2 tau kua pahemo mai i te korerotanga o mua a Palmer, he wa poto i puta ai ano te whakahee i roto i nga whare karakia o nga Husite me nga Waldensians, nga tino timatanga o te Reformation. kua tae ki te mutunga. Ko te nuinga o nga huihuinga o te hahi i puta mai i te Reformation kua tino mutu te whakahee i puta mai ai. I kitea e De jure ratou Te korero tahi Te tahi atu taata i tapao i roto i te Apooraa a te mau Ekalesia Methodist o te ao nei i te 23 no tiurai 2006, e i te 04 no tiurai 2017 i te hoê oro‘a ekumene i Wittenberg, ua amui atoa te World Community of Reformed Churches i taua parau ra. Te mau faahaparaa i te pae haapiiraa no mutaa ihora no nia i te uiraa faufaa roa no nia i te e‘a no te ora o te taata, ua riro ïa ei mea no mutaa ihora i nia i te api parau.

Ma te mana, kaore he "porotetani". Koinei te tohu nui o enei ra. "I houhia" ki a Roma i roto i te kaupapa matua o te whakatika, i runga i te wairua o te whakakotahitanga ekumene, ka titiro whakamuri te Hahi Porotetani ki nga mea i tupu 500 tau ki muri. Ua tapaohia te oroa haamana‘oraa taatoa o te Reforomatio, tei haamata hoê matahiti i teie nei i teie mahana, i te mau oroa eukumene i opuahia no te hapono i te hoê tapao i te ao nei: ua faaorehia te mau tumu o te amahamaharaa “mamae” i te pae Tooa o te râ.

Ko te karakia whakanui i tenei ra i Wittenberg ka kitea ano te ahua o te rourou kua puta, kua oti, i runga i te tikanga o te whakakotahitanga katoa i roto i te Hapa a te Ariki me te Eucharist i waenganui i nga Hahi Katorika Porotetani me Roma, e tino pirangi ana nga hahi e rua. "Ko te kotahitanga kitea i roto i te rereketanga rereke", me nga rereketanga ka noho tonu, engari kua ngaro to ratau ahua wehewehe-haahi - kua whakapau kaha nga hahi e rua ki tenei whainga, ahakoa ko tenei ka arahi ki te whakakotahitanga o nga hahi, kaore ranei.

I runga i te taumata whakapono, i tua atu i te patai mo te Eucharist, ko te patai anake mo te mohiotanga ki te mahi minita me te Hahi, he mea whiri tata ki a ia, he ahua e wehewehe ana i nga hahi i roto i nga korerorero etumene. Ko nga mahi whakapono o tenei ra ka aro nui atu ki tenei i nga wa o mua. Ki a Pope Francis, heoi, ko te whakaaro e kore nei e kitea i konei he tino arai mo te huarahi ki te whakahoa ki te hahi huri noa i te "Tepu a te Ariki". I to ’na paraparauraa i te mau Italian Lutherans i te 15 no novema 2015, ua na ô oia e: »Hoê faaroo, hoê bapetizoraa, hoê Fatu, o ta Paulo ïa i parau mai, e mai reira mai ta outou e rave i te mau faaotiraa […] Mai te peu e hoê â to tatou bapetizoraa, e tia ia tatou ia haere amui. «(pūtake) I te Oketopa 03, 2017, i kii te Radio Radio Vatican: »Ka whakaatuhia e matou te ahua o te whakaaro a Pope Francis ki te "whakahoutanga" Karaitiana - a na roto i tenei ka kitea he mea whakamiharo, mo Francis, kua roa te nuinga o nga Karaitiana i whakakotahi.« (pūtake)

Mo te Heamana Kaunihera o te Haahi Rongopai i Tiamana (EKD), Heinrich Bedford-Strohm, he tino tumanako ki nga mahi etumene a te Pope o naianei, e mau ana i te "turanga nui" i roto i te rourou me te "[homai] nga take katoa kia pera, mo te tatari kia nui te hiku a muri ake nei, "i kii a Bedford-Strohm ki te Tiamana Press Agency i Roma i te ra i mua o inanahi. I haere tonu tenei ki te korero: »Ko te rangatira o te EKD me te episekopo rohe Bavarian e whakaaro ana ki te tuhi i tetahi reta ki te popa me te tiamana o te Huihuinga Pihopa Tiamana, a Cardinal Reinhard Marx, me te korero ki a ia mo te tukanga ekumene i Germany.« (pūtake). Marx, nana i mihi ki te EKD i te Oketopa 10 mo te kaupapa ekumene mo te huritau o te Reformation (pūtake), i korero i te Rātapu mo te whakakotahitanga o nga hahi Karaitiana. »Kua mahi matou mo tenei mo nga tau. Koina taku inoi, koina taku mahi," ta Marx i korero ki te nupepa pikitia i te Rātapu (pūtake).

Ko te whakahē o mua i kite i te kotahitanga e kore e taea te wehe i roto i te take o te tika, o te whakaoranga ranei, me te maaramatanga o te hahi me te tari, i runga i te whakamaramatanga e whakawhirinaki ana te whakahoahoa tepu a te hahi i te Hapa a te Ariki. Ko te whaki a Luther mo te tau 1537 i runga i tenei matauranga: "Na, ka noho tonu tatou ka wehea, ka whakahe tetahi ki tetahi." Uiuitanga me te reo irirangi o Vatican ka mea: »Kaore e taea e tetahi te wehe i a tatou!«

Mo te kaiwhakahou, ehara i te mea ko te ako o te whakatika tika te kore e taea te whiriwhiri, engari ko te whakatau tata ki te patai kaore e taea. Ki a ia, ko te take i penei ai ko te maaramatanga Katorika o Roma mo te whakatikanga kaore he turanga i roto i te Paipera, engari ka taea anake te korero mo nga tikanga o te hahi. Ahakoa ko te kaunihera nui ka whai hua noa, pera i ta Luther i mohio i te timatanga, mena ka 'whakaritea' te ako me te mahi o te whakapono ka whakatauhia i runga i te kaupapa o te Karaipiture Tapu. No te mea “e nehenehe atoa te mau apooraa e hape,” o ta ’na ïa parau orure hau i roto i te Aparauraa no Leipzig i te matahiti 1519. I muri a‘e i te faataa-ê-raa hopea ia Roma i te hopea o te matahiti 1520, ua taa maitai te mau taata turu atoa i te Reforomatio mai ia Luther iho: te Bibilia ana‘e ko te tikanga here anake - sola scriptura - ka whakahouhia te hononga o te hahi me Roma. No Roma râ, e ere te reira i te hoê patoiraa i to ratou maramarama no nia i te ekalesia e te taviniraa. He nui rawa tenei utu mo Roma i te Kaunihera o Trente (1545-1563). Ua pohe o Luther i te omuaraa o taua apooraa ra, o ta ’na i ore i ite atea. Ua nehenehe o Ieremia e parau e: “Ua hinaaro matou e faaora ia Babulonia, aita râ oia i ora.” (Ieremia 51,9:XNUMX).

Inaha, he "ae" te Katorika Roma pono ki te maaramatanga o te Reforomatio mo te tika, e kore e kore e kore e kore e taea e ia te whakakore i a ia ano o taua hahi. Ko tenei ka taea anake te "wareware" i roto i te korerorero ekumene na te mea kua rereke te maarama o te Hahi Lutheran ki te tikanga o te kaupapa Sola Scripura. I roto i te tuhinga taketake o te Kaunihera o te EKD te tika me te herekore. 500 tau o Reformation 2017 he [ka karanga:

»Aita e nehenehe faahou e taa i te sola scriptura i teie mahana mai tei te tau o te Reforomatio. Taa ê atu i te feia faaapî, ua ite te taata i teie mahana e te hamaniraa o te mau papai Bibilia tataitahi e te canon o te Bibilia iho, e ohipa ïa no te peu tumu. Ko te whakahē tawhito i waenganui i te 'Kaipiture anake' me te 'Kaituhi me nga tikanga tuku iho', i whakatau tonu i te Reformation me te Counter-Reformation, kua kore e mahi pera i te rautau tekau ma ono... Mai i te rautau tekau ma whitu, ko nga tuhinga o te Paipera he korero o mua. me te rangahau arohaehae. No reira, kare e taea te whakamaramatia ano ko te 'Kupu a te Atua' pera i te wa o te hunga whakatikatika. Ua mana‘o te feia faaapî e na te Atua iho i horoa mai i te mau papai Bibilia. I runga i nga ahuatanga rereke o te wahanga tuhinga, i te kitenga atu ranei o nga paparanga o te tuhinga, kua kore e taea te pupuri tonu tenei whakaaro.« (wh. 83, 84)

I te mea ua erehia te Ekalesia Lutheran i te niu o tei aratai i te Reforomatio, ua nehenehe oia e haafatata ’tu ia Roma i nia i te mau uiraa atoa. Ko te putake mo tenei ko te tikanga whakamaori-a-hitori mo te whakamaarama, he paerewa i roto i nga hahi e rua i enei ra. Ka wehewehe ia i waenga i te "Kaituhi Tapu" me "Te Kupu a te Atua", kaore i te rite ki te Paipera, engari ka rangona i roto. I roto i nga kupu o te tuhinga turanga:

»E tae roa mai i teie mahana, te paraparauhia nei te taata i roto, e i raro a‘e i teie mau papai e ua haaputapû roa i te tumu – mai tei faahiti-noa-hia i roto i te Reformation teologia ei huru no te parau a te Atua. I roto i tenei tikanga, ka taea tonu enei tuhinga te kiia ko te Kupu a te Atua i tenei ra. Ehara tenei i te whakawakanga poto, engari he whakamaarama mo nga wheako me enei tuhinga: I enei ra, ka panui te tangata, ka rongo ranei i enei tuhinga - ehara i te mea aunoa i nga wa katoa, engari i nga wa katoa - ka mahara kei roto i a raatau te pono, te pono mo ratou ano, te ao. me te Atua hei awhina i a ratou kia ora. No reira, kei te noho tonu enei tuhinga hei kano mo te Hahi.« (wh. 85, 86)

Ko te tukanga etumene ka taea anake te mohio i raro i enei tikanga. I raro i enei tikanga ka taea e nga whare karakia, nga mahi torangapu me te hapori te ahua o te huihuinga o tenei ra.

Ko tera hoki Whakapuakanga Tahi mo te Tikanga Tikanga i ara ake ma te tahuri ke atu i te kaupapa Reformation sola scriptura, ka marama hoki ki nga reimana katoa, kare he whakaaro kino me te aroha ki te pono, ka tirotiro i nga korero whanui. Tera noa ake, ki te tangata e mau ana i te matauranga o nga taonga tuku iho Porotetani?

Engari i te waahi e whakanui ana te hahi rongopai ki a Luther i wehe atu i nga tino awangawanga a Luther, i reira, i te 500 o nga tau o tona hanganga, ka whakakitea nuitia e ia nga taonga kua hokona nuitia, ka taka ki te "tinihanga" (Daniel 8,25:XNUMX) o taua mana. Ko nga toto me nga roimata anake te tukunga iho, a ko o ratou whakaaro kare tonu i whakarereketia, ko te tangi o te mate o te Reformation kua tangi ki runga i te Wittenberg "hou". Kua mutu mana te porotēhi, ā, e kitea ana te hitori o tenei ra.

Na roto râ i te reira, ua horoahia te tapao no te fanau-faahou-raa o te Porotetani i teie mahana! Ko te tohu tohu mo te whakahoutanga o te poroteehi, i timata mai i te Whare Karakia i Wittenberg me nga whiu hama, i puta mai i nga ngutu o Luther i Worms i te tau 1521 i roto i te ahua rangatira, a ka tangi kaha mai i nga mangai o nga rangatira Tiamana i Speyer i te tau 1529, i he haora nui o te hitori, penei i roto i te himene a Bach.

Ko te mea pono, kaore he mea i muri i tenei ra e rite ano. Ko te hapu tohu o Oketopa 31, 2017 e kore e taea te kaha ake: he aha nga rangatira o te hahi me nga tohunga karakia i whakatakoto i runga i te pepa i te tau 1999, i te mea ko te hua o nga tekau tau o te mahi etumene, kei te tuku i ana hihi "marama" ki te ao katoa. Ko ratou nga tohu o nga Ture o te Ratapu, ko te ata tinihanga o te ao kua houhia ki te Atua me ia ano, ko te timatanga o te "1000-tau Reich" me te "te rangimarie me te haumaru" mo te ao katoa.

He "rangatiratanga" kei reira, heoi, kare he waahi mo te tangata ka whakapono ki ta Martin Luther i whakapono ai.

Ko nga korero teka a Tetzel kare i mau. I wiri te tiara o te Pope i te wa e mau ana te Moni Augustinian i tana pene. I roto hoki te Wairua o te Atua i taua pene. Te hoê fare i patuhia “i nia i te one” ( Mataio 7,26:20,8 ) e tia ia topa i roto ia ’na iho. He hariata ratou, he hoiho; engari e mahara ana tatou ki te ingoa o Ihowa, o to tatou Atua.« (Psalm XNUMX: XNUMX) Ko nga kupu o te rourou i runga i te turanga e rite ana ki te turanga i tu ai a Tetetere. Eita râ te ohipa puai roa ’‘e e vai mai maori râ ua niuhia i nia i te parau mau.

"ekumene"! Kua waiho hei korero mo te heke mai o Uropi me te ao. Ko te karere e tukuna atu ana i Wittenberg i tenei ra. Te ere ra râ i te faito o te parau mau tei faatupu i te Reforomatio.

“Na te aroha noa o te Atua, na tenei whiunga a te moke o Wittenberg i ngaueue te turanga o te papacy. Ko ana kaitautoko i paraparatia e ia, i mataku. I whakaarahia e ia nga mano i te moe o te he me te whakapono. Ua parare te mau uiraa ta ’na i faahiti i roto i ta ’na mau tumu parau na roto i te fenua Heremani i roto i te tahi mau mahana, e i roto i te tahi mau hepetoma, ua parare roa te reira i roto i te taatoaraa o te Kerisetianoraa” (Ellen White, Nga Tohu o te Wa, Hune 14, 1883) “Ua haruru te reo o Luther i te mau mou‘a e i roto i te mau afaa... Ua ueue te reira ia Europa mai te hoê aueueraa fenua.” (Ibid., February 19, 1894).

Ko te tangi nui o te Apokalupo 18 ka tae ki nga iwi katoa o tenei whenua i roto i te wa poto. Ka neke nga ngakau o o tatou kaitōrangapū me te arahi i nga rangatira me nga taangata katoa o to tatou whenua me era atu whenua ki te whakatau. Ka rite ki nga ra i muri mai i te 31 o Oketopa 1517.

« E i muri a‘e i teie nei, ite atura vau i te hoê melahi i te pouraa mai mai te ra‘i mai, e mana rahi to ’na, e ua haamaramaramahia te fenua i to ’na hanahana. He nui tona reo ki te karanga: Kua horo, kua horo a Papurona nui, kua waiho hei nohoanga mo nga rewera, hei whare herehere hoki mo nga wairua poke katoa, hei whare herehere hoki mo nga manu poke katoa, mo nga manu kino katoa. Na te waina wera hoki o tona moepuku i inu ai nga iwi katoa: i moepuku ano nga kingi o te whenua ki a ia, a kua whai taonga nga kaihoko o te whenua i tona nui whakaharahara A ka rongo ano ahau i tetahi atu reo no te rangi, e mea ana, Puta mai koutou i roto ia ia, e toku iwi, kei uru tahi koutou ki ona hara, kei pa ki a koutou ona whiu. Ua tae hoi ta ratou mau hara i nia i te ra‘i, e ua haamana‘o te Atua i ta ratou mau parau ino.” ( Apokalupo 18,1:5-XNUMX ).

Ua tae i te taime no Luther no te paraparau, i muri a‘e i to ’na farereiraa i to ’na Faaora, ua taa ia ’na e ua tano atoa te mau mea i tano i to ’na Fatu: “I fanauhia mai au e ua haere mai i te ao nei e faaite i te parau mau. » (Ioane 18,37:3,7). XNUMX) I to ’na taa-maitai-raa na roto i to ’na iho tauiraa e ua taaihia te hopea mure ore o te mau mirioni taata i nia i te pororaa i te evanelia mau, ua riro te Koheleta XNUMX:XNUMX ei faaueraa a te Atua no ’na ia parau e ia ohipa. Aita e mea e nehenehe e haafifi i to ’na hiaai i te ohipa no te faaoraraa i te feia e haaati ra ia ’na i muri a‘e i to ’na farereiraa ia Iesu Mesia.

Tera râ, te omuaraa o te poroi hopea, ta te Parau a te Atua i tohu, te tupu nei i teie mahana, i te hora mau i totorohia ’i te rima o te autaeaeraa mai te fare pure Castle i Wittenberg i te episekopo no Roma. (Karakia mo te huritau o te Reformation)

“Na ka mea te Atua, Kia marama! E marama ana.« (Genese 1:1,3).

Waiho i te Comment

Ka kore e whakaputaina tō wāhitau īmēra.

E whakaae ana ahau ki te rokiroki me te tukatuka o aku raraunga i runga i te EU-DSGVO me te whakaae ki nga tikanga tiaki raraunga.