Te mana‘ona‘o ore o “tei î i te varua” (Reformation Series 18): Te haavî ra anei te Varua i te Parau a te Atua?

Te mana‘ona‘o ore o “tei î i te varua” (Reformation Series 18): Te haavî ra anei te Varua i te Parau a te Atua?
Adobe Stock - JMDZ

Kia tupato kei paheke! Na Ellen White

I te 3 o Maehe 1522, tekau marama i muri i tana hopukanga, ka poroporoaki a Luther ki te Wartburg me te haere tonu i roto i nga ngahere pouri ki Wittenberg.

Ko ia i raro i te karakia o te emepaea. Ua tiamâ te mau enemi i te haapohe ia ’na; i aukatihia nga hoa ki te awhina ia ia, ki te noho ranei i a ia. Ko te kawanatanga emepaea, na te ngakau nui o Duke George o Saxony, i kaha ki te whakahee i ana kaitautoko. He nui te kino ki te noho haumaru o te kai-whakahou, na te Kaipooti a Friedrich, ahakoa nga tono ohorere kia hoki mai ki Wittenberg, i tuhi atu ki a ia kia noho ia ki tana rerenga haumaru. Ua ite râ o Lutera e te fifihia ra te ohipa evanelia. No reira, me te kore whakaaro mo tona ake haumaru, ka whakatau ia ki te hoki ki te pakanga.

He reta maia ki te kai-pooti

I to ’na taeraa ’tu i te oire no Borne, ua papai oia i te taata poti e ua faataa ’tu ia ’na no te aha oia i faarue ai i te Wartburg:

Kua nui taku whakaute ki a koe,' ka mea ia, 'na te huna i ahau i te tirohanga a te iwi mo te tau katoa. E mohio ana a Hatana ehara ahau i te mahi nanakia. Ka uru ahau ki Worms ahakoa he maha nga rewera i roto i te pa me nga taera i runga i nga tuanui. Inaianei ko Tiuka Hori, e kiia nei e te Rangatira me te mea he whakamataku ahau, he iti rawa te wehi i te rewera kotahi. Mena ka puta nga mea e tupu ana i Wittenberg ki Leipzig [te kainga o Duke Georg], ka eke tonu ahau ki runga i taku hoiho ka eke ki reira, ahakoa - Ka murua e te Rangatira te korero - e iwa nga ra o te tini o Georg- Dukes ka ua mai i te rangi, a ka iwa nga taima o ia tangata ki tana wehi! He aha tana mahi mena ka whakaekea ahau e ia? E whakaaro ana ia he tangata kakau witi a te Karaiti? Ma te Atua e whakatahuri ke atu i a ia te whakawakanga whakamataku e tau ana ki runga ki a ia!

E hiahia ana ahau kia mohio mai e te Rangatira kei te haere ahau ki Wittenberg i raro i te maru kaha atu i to te kai-pooti. Kaore au i te whakaaro ki te tono awhina mai ki a koe e te Rangatiratanga, me te kore e pirangi ki a koe maru. Engari, e hiahia ana ahau ki te tiaki i to rangatira. Ki te mohio ahau ka taea e te Rangatira te tiaki i ahau, e kore ahau e haere mai ki Wittenberg. E kore e taea e te hoari o te ao te kawe tenei kaupapa; Me mahi te Atua i nga mea katoa kaore he awhina me te mahi tahi a te tangata. Ko te tangata e whakapono nui ana, he pai ake tana tiaki; engari ki taku titiro kei te ngoikore tonu to whakapono.

Engari i te mea e pirangi ana te Rangatira ki te mohio he aha nga mahi hei mahi, ka whakahoki ahau i runga i te ngakau mahaki: Kua nui rawa te mahi a to Pooti, ​​kaore e tika kia mahia. Eita te Atua, e ore atoa hoi e faatia, ia opua e aore râ ia rave au i te reira ohipa. E te rangatira, whakarongo mai ki tenei tohutohu.

Ko ahau nei, e mahara ana te Rangatira ki to mahi Pooti, ​​ki te whakahaere i nga kupu tohutohu a te Kuini i roto i ou taone me ou takiwa, kaua e arai i te tangata e hiahia ana ki te hopu, ki te patu ranei i ahau; no te mea e kore e taea e tetahi te whakahe ki nga kawanatanga, ko te tangata anake nana i whakatu.

No reira, kia tuwhera nga keti e te Rangatira, kia tukua he huarahi haumaru, ki te haere mai oku hoariri ki te tono mai ranei i a ratou karere ki te rapu i ahau ki te rohe o tou Rangatiratanga. Kia haere nga mea katoa kia kore he raruraru, he raruraru ranei ki to Rangatiratanga.

Kei te hohoro taku tuhituhi i tenei kia kore ai koutou e raru i taku haerenga mai. Kare au e mahi ki a Duke Georg, engari ki tetahi atu tangata e mohio ana ki ahau, e tino mohio ana ahau.

Te whakawhitiwhiti korero me nga kaiwhaiwhai Stübner me Borrhaus

Kare a Luther i hoki ki Wittenberg ki te whawhai ki nga whakahau a nga rangatira o te whenua, engari ki te arai i nga whakaaro me te tu atu ki te mana o te rangatira o te pouri. I haere ano ia i runga i te ingoa o Ihowa ki te whawhai mo te pono. Ma te haapao maitai e te haehaa, ma te mana‘o papu e te papu atoa, ua haamata oia i te rave i te ohipa, ma te parau e e mea tia ia tamatahia te mau haapiiraa e te mau ohipa atoa i nia i te Parau a te Atua. 'Na te kupu,' ka kii ia, 'ko te whakahē me te pei i nga mea kua whai waahi me te awe na roto i te tutu. E ere i te haavîraa u‘ana ta te feia tiaturi ore aore ra te feia tiaturi ore e hinaaro. Ko te tangata e whakapono ana ka whakatata mai; ko te tangata kahore e whakapono, ka noho i tawhiti. Karekau e taea te tohe. I tu ahau mo te herekore o te hinengaro. Ko te herekore te tino tino o te whakapono.«

Kare rawa te kai-whakahou i hiahia ki te whakatau i nga tangata pohehe na te hunga nanakia i mahi kino. I mohio ia he tangata pukuriri enei, ahakoa e kii ana ratou he tino whakamarama ratou e te Rangi, e kore e pai ki te whakakore i nga tautohetohenga iti me nga whakatupato ngawari. I kapohia e ratou te mana tino nui me te tono kia whakaae te katoa ki o raatau kereme ma te kore patai. Heoi, tokorua o enei poropiti, ko Markus Stübner raua ko Martin Borrhaus, i tono kia uiuia a Luther, i pai ia ki te tuku. Ka whakatau ia ki te whakaatu i te whakapehapeha o enei hunga tinihanga, a, ki te taea, ki te whakaora i nga wairua i tinihangatia e ratou.

I whakatuwheratia e Stübner te korerorero ma te whakatakoto i tana hiahia ki te whakaora i te hahi me te whakahou i te ao. Ua faaroo Luther ma te faaoromai rahi e i te pae hopea ua pahono oia e: “I roto i te mau mea atoa ta oe i parau mai, aita vau i ite i te hoê mea i turuhia e te mau Papai. He tukutuku noa iho o nga whakaaro.’ I enei kupu, ka paopao a Borrhaus i tona ringa ki runga i te tepu ma te riri, ka hamama i te korero a Luther e mea ana kua tawai ia ki tetahi tangata a te Atua.

“Ua faataa Paulo e ua faatupuhia te mau tapao o te hoê aposetolo na roto i te mau tapao e te mau ohipa mana i rotopu i to Korinetia,” o ta Luther ïa i parau. Na ka mea nga poropiti ki a ratou, E pai ana ranei koe ki te whakaatu i to mahi apotoro ki nga merekara? "Ko te atua e mahi nei ahau ka mohio ki te whakarata i o atua," ka whakahoki a Luther. I tenei wa ka titiro a Stübner ki te kaiwhakahou me te kii ma te reo nui: "Martin Luther, whakarongo mai ki ahau! Ka korerotia e ahau ki a koe inaianei nga mea e pa ana ki to wairua. Kua timata koe ki te mohio he pono taku ako.«

Ua mamû noa o Luther no te tahi maa taime e ua na ô a‘era, “E faahapa Iehova ia oe, e Satani.”

Na kua kore te ngakau o nga poropiti, a ka karanga ratou, ka mea, E te Wairua! te wairua!" Ka whakahoki a Luther me te whakahawea: "Ka pakia e ahau tou wairua ki te mangai."

Na ka rere ke te karanga a nga poropiti; Ko Borrhaus, he kaha ake te tutu i era atu, ka awhiowhio, ka riri, ka pahuka i te waha. Ei faahopearaa o te tauaparauraa, ua faarue te mau peropheta haavare ia Wittenberg i taua iho mahana ra.

No tetahi wa i mau te ngakau nanakia; engari i etahi tau i muri mai ka pakaru te tutu me te kino kino atu. Ua parau Luther no nia i te mau aratai o teie pǔpǔ: ‘No ratou te mau Papai Mo‘a, e rata pohe noa ïa; ka karanga katoa ratou, 'Te wairua! te wairua!’ Engari e kore ahau e whai ki te wahi e arahi ai tona wairua ia ia. Ma te Atua i runga i tana mahi tohu e tiaki i ahau i te hahi kei reira te hunga tapu anake. Te hinaaro nei au ia amui atu i te feia haehaa, te feia paruparu, te feia ma‘i, tei ite e tei ite i ta ratou mau hara e te oto e te ti‘aoro nei i te Atua mai roto mai i to ratou aau ia tamahanahana e ia faaorahia ».

Thomas Müntzer: Me pehea e taea ai e te hiahia torangapu te arahi ki te ngangau me te whakaheke toto

Ko Thomas Müntzer, te tangata kaha rawa atu o enei hunga poauau, he tangata tino kaha, he pai tana mahi, ka taea e ia te mahi pai; engari kaore ano ia kia mohio ki nga ABC o te Karaitiana; kare aia i kite i tona ngakau, e kua kore aia i te akaaka tikai. Ua mana‘o râ oia e na te Atua i tono ia ’na no te faaapî i te ao, ma te mo‘ehia, mai te tahi atu mau taata anaanatae e rave rahi, e na ’na iho i haamata te tauiraa. Ko nga tuhituhinga pohehe i panuitia e ia i tona tamarikitanga i pohehe i tona ahua me tona oranga. He tangata nanakia hoki ia i runga i te turanga me te mana, kare hoki ia i pai kia iti ake ia i tetahi, ahakoa ko Luther. Ua pari oia i te mau Reformers i te haamauraa i te hoê huru pâpa e te haamauraa i te mau ekalesia e ere i te viivii ore e te mo‘a na roto i to ratou peeraa i te Bibilia.

“Ua faatiamâ o Luther,” ta Müntzer, “i faatiamâ i te mana‘o haava o te taata i te zugo a te pâpa. Ua vaiiho râ oia ia ratou i roto i te ti‘amâraa o te tino e aita oia i haapii ia ratou ia ti‘aturi i ni‘a i te Varua e ia hi‘o ti‘a i te Atua no te maramarama ». kia tutuki. Tei ia ratou te Varua ra, e faaroo mau to ratou, noa ’tu e aita ratou i taio a‘enei i te Parau papaihia. "Ko nga tauiwi me nga Turks," ka mea ia, "he pai ake te ineine ki te whiwhi i te Wairua i te maha o nga Karaitiana e kiia nei he hunga ngakau nui."

Ko te wawahi i nga wa katoa he ngawari ake i te hanga ake. He ngawari ake te huri i nga wira o te whakatikatika i te toia o te hariata ki runga i te pikitanga. Te vai noa ra te mau taata o te farii noa i te parau mau no te mau taata faaapî, tera râ, ua ti'aturi roa ratou ia ratou iho no te haapiihia e te mau taata ta te Atua e haapii ra. Ko nga mea pera ka arahi tika atu i te wahi e hiahia ana te Atua kia haere tana iwi.

Ua haapii o Müntzer e e tia i te feia atoa e hinaaro e fana‘o i te varua ia haapohe i te tino e ia oomo i te ahu vavai. E tia ia ratou ia ore e haapao i te tino, ia oto i te hoho‘a mata, ia faarue i to ratou mau hoa tahito atoa, e ia haere i te mau vahi mo‘emo‘e no te taparu i te farii maitai o te Atua. Na ka mea ia, Ka haere mai te Atua, ka korero ki a tatou, ka pera me tana i korero ai ki a Aperahama, ki a Ihaka, ki a Hakopa. Ia ore oia e na reira, eita ïa oia e tano ia haapaohia tatou.” No reira, mai ia Lucifero iho, ua rave teie taata haavarevare i te mau huru o te Atua e ua patoi oia i te farii i to ’na mana mai te peu e aita oia e na reira ra.

Ka tino aroha nga tangata ki nga mea whakamiharo me nga mea katoa e whakahihi ana i to ratou whakapehapeha. Ko nga whakaaro o Muntzer i awhihia e tetahi waahanga nui o te kahui iti i whakahaerehia e ia. I muri iho, ua faahapa oia i te mau faanahoraa e te mau oroa atoa i roto i te haamoriraa i mua i te taata, ma te parau e e au te auraroraa i te hui arii i te tamata i te tavini i te Atua e ia Beliala. Na ka haere ia i te upoko o tana tira ki te whare karakia e haere pinepinehia ana e nga manene mai i nga taha katoa, ka whakangaromia. I muri i tenei mahi tutu ka peia ia ki te wehe atu i te rohe, ka kopikopiko i tera waahi ki tera waahi i Tiamana a tae noa ki Switzerland, i nga wahi katoa e whakaohooho ana i te wairua o te tutu me te whakaatu i tana mahere mo te hurihanga whanui.

Mo te hunga kua timata ke ki te whakarere i te ioka o te papacy, kua kaha rawa atu nga here o te mana kawanatanga mo ratou. Na te mau haapiiraa orure hau a Müntzer, o ta ’na i ani i te Atua, i aratai ia ratou ia faarue i te mau haafifiraa atoa e ia tuu noa i to ratou mau mana‘o ino e to ratou mau hiaai. Ko nga ahuatanga whakamataku rawa atu o te ngangau me te ngangau i whai mai, a kua makuku nga mara o Tiamana i te toto.

Martin Luther: Te whakapouri na roto i nga whakaaro o te poka kukupa

Ua haafifi te haamauiuiraa ta Luther i ite na mua roa i roto i to ’na piha tapearaa i Erfurt i to ’na nephe e piti taime hau atu i to ’na iteraa i te faahopearaa o te mana‘o anaanatae i nia i te Reforomatio. Ka korero tonu nga rangatira, a he tokomaha i whakapono, ko te ako a Luther te take o te tutu. Noa ’tu e mea tano ore teie pariraa, e nehenehe noa te reira e faatupu i te hepohepo rahi no te taata huri. Ko te mahi a te Rangi kia whakahaweatia, me te hono atu ki nga mahi poauau rawa atu, he ahua nui ke atu i tana e manawanui ai. I te tahi a‘e pae, ua riri o Muntzer e te mau raatira atoa o te orureraa hau ia Luther no te mea aita o ’na i patoi noa i ta ratou mau haapiiraa e ua patoi i ta ratou parau i faauruahia e te Atua, ua parau atoa râ e e orure hau ratou i te mana o te hau. Ei tahoo, ua faahapa ratou ia ’na mai te hoê taata haavarevare. Ko te ahua kua kukume ia i te mauahara o nga rangatira me nga tangata.

Ua oaoa te mau pǐpǐ no Roma i te tiairaa i te ati e fatata maira o te Reforomatio, ma te faahapa atoa ia Lutera no te mau hape ta ’na i rave no te faatitiaifaro. Na roto i te whakapae teka i he ratou, i kaha te roopu nanakia ki te riro i te aroha o nga wahanga nui o te taupori. Ka rite ki te nuinga o nga wa e pa ana ki te hunga e mau ana i te taha he, ka kiia ratou he maratiri. Ko te hunga i mahi i nga mea katoa e taea ana e ratou ki te whakangaro i te mahi o te Reforomatio, i tohungia, i whakanuia hei patunga mo te tukino me te tukino. Ko enei katoa he mahi a Hatana, he mea akiaki e te wairua tutu i puta tuatahi i te rangi.

Ua faatupu te imiraa a Satani i te mana teitei i te mau melahi. Ua titau te mana rahi o Lucifero, « te tamaiti a te po‘ipo‘i », i te hanahana e te mana hau atu i ta te Tamaiti a te Atua i farii; a, no te kore e whakaaetia, ka whakaaro ia ki te tutu ki te kawanatanga o te rangi. No reira, ua fariu atu oia i nia i te mau nuu melahi, ua amuamu i te parau-tia ore a te Atua, e ua parau e ua hamani-ino-hia oia. Ma ana korero pohehe i kawea mai e ia te tuatoru o nga anahera katoa o te rangi ki tona taha; a kua kaha rawa to ratou pohehe, kihai i taea te whakatika; ka piri ratou ki a Lucifero, ka peia atu me ia i te rangi.

Mai to ’na hi‘araa, ua tamau noa Satani i te hoê â ohipa orure hau e te haavare. Kei te mahi tonu ia ki te whakapohehe i nga hinengaro o te tangata, ka kiia ko te hara he tika, ko te tika he hara. Ano te angitu o ana mahi! Mea pinepine te mau tavini haapao maitai a te Atua i te faahaparaa e te faainoraa no te mea te turu nei ratou ma te mǎta‘u ore i te parau mau! Ko nga tangata e mahi ana i a Hatana ka whakanuia, ka whakahiahia, ka kiia hoki he maratiri. Tera râ, te feia e tia ia faaturahia no to ratou haapao maitai i te Atua e no reira e turuhia ’i, ua atea-ê-hia ratou e i raro a‘e i te mana‘o feaa e te tiaturi ore. Aita te aroraa a Satani i hope i to ’na tiavaruraahia mai te ra‘i mai; kei te haere tonu mai i tera rau tau ki tera rau tau, tae noa ki tenei ra i te tau 1883.

Ina tangohia o whakaaro ake mo te reo o te Atua

Ua vaiiho te mau orometua riaria ia ratou iho ia arata‘ihia e te mau mana‘o e ua pii i te mau mana‘o atoa o te feruriraa te reo o te Atua; na reira i tino kaha rawa. Na ka mea ratou, I whakahau a Ihu ki ana akonga, kia rite ratou ki te tamariki; no reira ka kanikani ratou i nga tiriti, ka pakipaki i o ratou ringa, ka whiua ano ki te onepu. Ua tutui te tahi pae i ta ratou Bibilia, ma te parau e, “E haapohe te rata, e ora râ te varua!” Ua haapeapea roa te mau tiaau e te au ore i nia i te terono, i te tahi mau taime e ou‘a mai te terono i roto i te amuiraa. Na roto i teie ravea, ua hinaaro ratou e faahoho‘a e no ǒ mai i te mau huru e te mau faaueraa atoa na Satani e e hopoia na ratou ia ofati i te mau zugo atoa e ia faaite i to ratou mau mana‘o ma te mau.

Ma te maia a Luther i te whakahee i enei mahi he, a ka whakapuakina ki te ao he rereke te Reformation i tenei kaupapa he. Heoi ano, i whakapaea tonutia ia mo enei mahi tukino a te hunga e hiahia ana ki te whakahawea i ana mahi.

Rationalism, Catholicism, fanaticism and Protestantism in comparison

Ua paruru Luther ma te mǎta‘u ore i te parau mau i te mau aroraa a te mau pae atoa. Ua riro te parau a te Atua ei mauhaa puai i roto i te mau aroraa atoa. Na roto i taua parau ra, ua aro oia i te mana i faataahia e te pâpa e te philosophia rationalist a te mau aivanaa, a tia noa ’i oia mai te hoê ofai i mua i te mana‘o riaria o tei hinaaro e fana‘o i te faufaa o te Reforomatio.

Na teie mau mea taa ê tataitahi i to ’na iho huru e faaore i te parau mau o te parau tohu e tei faateitei i te paari o te taata i te tumu o te parau mau e te ite faaroo: (1) Te faataa ra te mana‘o tano ore i te mana‘o e ua faariro oia i te reira ei tapao no te haapaoraa. (2) Ko te Katorika Roma e kii ana mo tana pontipa rangatira he mea whakatenatena i heke mai i nga apotoro me te kore e huri i nga tau katoa. Ma tenei huarahi, ka whakamanahia nga ahuatanga katoa o te whakawhiti rohe me te pirau ki te kakahu tapu o te komihana apotoro. (3) Te faaururaa i parauhia e Müntzer e ta ’na mau taata pee, no roto mai ïa i te hoê tumu teitei a‘e i te mau mana‘o o te mana‘o, e na to ’na mana e faaino i te mau mana atoa o te taata aore ra o te Atua. (4) Te tiaturi nei râ te Kerisetianoraa mau i nia i te Parau a te Atua mai te tao‘a rahi o te parau mau faauruahia e te faito e te ofai haavî no te mau faaururaa atoa.

i Nga Tohu o te Wa, Oketopa 25, 1883

 

Waiho i te Comment

Ka kore e whakaputaina tō wāhitau īmēra.

E whakaae ana ahau ki te rokiroki me te tukatuka o aku raraunga i runga i te EU-DSGVO me te whakaae ki nga tikanga tiaki raraunga.