Wycofanie się z miasta i wezwanie na wieś spotykają nas kilka razy w pierwszych dwóch księgach Biblii (Rodzaju i Wyjścia). Za każdym razem chodzi o oderwanie od cywilizacji miejskiej.

Arka Noego

Do dziś arki służą do oznaczania domów, rezerwatów lub projektów, które mają chronić przed zagrożeniami lub służyć odbudowie i ratownictwie. Podopiecznymi mogą być np. dzieci, pacjenci, ale także zagrożone zwierzęta i rośliny. Często takie arki zapewniają ochronę przed bezwzględnym, egoistycznym duchem miejskiej cywilizacji. Według relacji biblijnej duch ten panował także przed potopem. Kultura miejska potomków Kaina podbiła całą ludzkość i doprowadziła do upadku ówczesnego świata. Ale arka zapewniała ochronę wszystkim, którzy wyruszali na exodus z tego przedpotopowego świata. (Rdz 1-4)

Wieża Babel

Wyjście z metropolii babilońskiej na równinie Szinear było mimowolne. Budowlańcy, którzy budowali pierwszy w historii wieżowiec nagle mieli ogromne problemy z komunikacją. Babilońskie pomieszanie języków doprowadziło do exodusu na niespotykaną dotąd skalę. Grupy rodzinne opuszczały to miasto we wszystkich kierunkach, aby odkrywać nowe połacie dzikiej przyrody jako koczownicy. Ale po pewnym czasie i tam zaczęły powstawać miasta, a urbanizacja trwa do dziś. (Rdz 1:11,1-9)

Abraham opuszcza Ur i Haran

Podobnie jak Noe kilka wieków wcześniej, Abraham zostaje wyrzucony ze swojej miejskiej kultury. Zostawia za sobą miasta Ur i Haran w Mezopotamii i podróżuje jako koczownik do słabo zaludnionego Kanaanu, leżącego w połowie drogi do zaawansowanej cywilizacji nad Nilem. Wędrował ze swoimi stadami niedaleko dwóch głównych szlaków łączących Egipt z Mezopotamią, Via Maris nad Morzem Śródziemnym i Drogi Królewskiej we współczesnej Jordanii. Pomiędzy tymi dwoma mieszka w górach. Jego życie jest pięknym przykładem dobrowolnego exodusu. Jego zaufanie do Boga stało się przysłowiowe i formacyjne dla trzech światowych religii abrahamowych: judaizmu, chrześcijaństwa i islamu. (Rdz 1:11,31-25)

Ucieczka Lota z Sodomy

Bratanek Abrahama, Lot, i jego stada ponownie szukają urodzajnej równiny i osiedlają się w pobliżu miast Sodomy i Gomory. Wkrótce udaje się aż do Sodomy. Tuż przed upadkiem tego miasta Lot i część jego rodziny zostają dosłownie wyciągnięci z miasta przez boskich posłańców: »Uratuj się w górach, żeby cię nie zabrali!«, radzi mu (Rdz. 1:19,17). Exodus Lota był niechętny. Ludy wywodzące się od niego faktycznie żyły w górach na wschód od równiny. (Rdz 1-13)

Pozwól moim ludziom iść!

Najbardziej znanym exodusem, od którego ten termin odnosi się do innych migracji, jest Exodus z Egiptu. Tutaj cały naród przeniósł się z żyznej delty Nilu w dzicz Arabii. Głód sprowadził wnuka Abrahama Jakuba i jego rodzinę na łono egipskiej kultury wysokiej. Ale ta ścieżka zakończyła się niewolniczą pracą, która w takiej czy innej formie pozostaje cechą kultury miejskiej do dziś.

Walka z faraonem o wyzwolenie ludu Izraela nadal inspiruje wszystkich uciskanych. Pozwól moim ludziom iść! Daj mu wolność! To było wyzwanie dla despoty. Żaden Izraelita nie podniósł broni przeciwko Egipcjanom. Czterdzieści lat wcześniej ta metoda została całkowicie wyrzucona z Mojżesza – a mimo to ludzie mogli w końcu maszerować ku wolności. Po kolejnych czterdziestu latach wędrówki przez pustynię z tymczasowymi obozowiskami, których ludność nie ustępowała milionowemu miastu, Izraelici osiedlili się zdecentralizowani jako rolnicy rozproszeni w ziemi Kanaan, gdzie „mlekiem i miodem płyną” ( Powtórzonego Prawa 5:26,15).

Nie wszyscy, tak jak izraelscy niewolnicy, wybierają drogę niestosowania przemocy. Ale jest wielu, którzy zamiast gwałtownej rewolucji dokonali cichego exodusu do krajów oferujących więcej swobód. Przeprowadzka z miasta na wieś daje dziś podobne możliwości. Źródłem natchnienia jest pięć wspomnianych przykładów z uświęconej tradycją księgi biblijnej.

Kontynuuj czytanie! Całe wydanie specjalne jako PDF

Jak wydanie drukowane bestellen.