Ọ bụghị nzọụkwụ ka ukwuu maka onye Juu ma ọ bụ onye Alakụba ịghọ onye anaghị eri anụ karịa maka Onye Kraịst? A sị ka e kwuwe, ọ̀ bụ na e nweghị ememme a na-eme kwa afọ n’okpukpe ha nke metụtara igbu anụ? Ememe ngabiga na okpukpe ndị Juu na mmemme nke ịchụàjà na Islam?

Ọfọn, Ndị Kraịst na-egbukwa ọgazị ekeresimesi na, na North America, toki Ekele. N'ezie, ndị Juu nwere pasentị kachasị nke ndị anaghị eri anụ n'etiti okpukperechi Abraham.

Judaism

Ọtụtụ ndị Juu yiri ihe Akwụkwọ Nsọ na-ekwu banyere nri na-edozi ahụ́ sitere n'ike mmụọ nsọ:

“Chineke we si, Le, enyewom unu ihe-ọkukú nile ọ bula nāmiputa nkpuru-ọghigha n'elu uwa nile, na osisi ọ bula nke nāmi nkpuru nke nāmiputa nkpuru-ọghigha, ibu nri-unu...Chineke we legide ihe nile nke O mere anya, ma, le; ọ dị nnọọ mma.” ( Jenesis 1:1,29.31, XNUMX ) Nke a bụ akụkọ okike banyere ihe mbụ na nke kasị mma, ya bụ, nri kasị mma maka ụmụ mmadụ.

“Gịnị ka ìgwè àjà unu ga-eme m?”+ ka Jehova kwuru. Ike agwụla m n’ihi àjà nsure ọkụ nke ebulu na abụba nke ụmụ ehi mara abụba, ọ dịghịkwa atọ m ụtọ n’ọbara oké ehi na ụmụ atụrụ na ewu!” ( Aịzaya 1,11:18,32 ) Nke a bụ nkatọ ndị Izrel nke onye amụma ahụ wetara. n'ihi na ịchụ-aja ha dị ọcha nke ukwuu, ụkpụrụ omume dara ada, ma ọ bụghị nanị n'ihi nke ahụ: Ezikiel onye ọrụ ibe ya nke nta kwupụtara na ọnwụ adịghị atọ Chineke ụtọ. “N’ihi na ọnwụ onye na-anwụ anwụ adịghị atọ m ụtọ.” ( Ezikiel 25,8:11,6 ) Ọ bụ ya mere Aịzaya ji jiri okwu ndị na-esonụ akọwa ụwa ọhụrụ ahụ, sị: “Jehova “ga-eloda ọnwụ ruo mgbe ebighị ebi. Jehova Chineke ga-ehichapụkwa anya mmiri n’ihu niile.” ( Aịzaya 9:XNUMX ) “Anụ ọhịa wolf na nwa atụrụ ga-ebi, agụ ga-edinakwa n’aka nwa ewu . . . , umu-ha gāmakpu kwa n'otù, ọdum gēri kwa ahihia-ọka dika ehi... Ha agaghi-eme ihe ọjọ, ha agaghi-eme kwa ihe ọjọ n'ugwu nile nke ebe nsọm; N’ihi na ihe ọmụma Jehova ga-ejupụta ụwa, dị ka mmiri si kpuchie ala oké osimiri.” ( Aịsaịa XNUMX:XNUMX-XNUMX ) N’ụzọ doro anya, ọbụna mgbe ahụ, e mesịrị le ụkpụrụ nke “rie, rie” anya n’ikpeazụ. Anya ndị Juu na-ekwekọghị n'àgwà Chineke.

“N'ihi na, le, M'ga-eke elu-igwe ọhu na uwa ọhu... Anu-ọhia wolf na nwa-aturu gātakọ ihe; "Ọdụm ga-eri ahịhịa dị ka ehi ... Ọ dịghị ihe ọjọọ ma ọ bụ ihe ọjọọ agaghị adị n'ugwu nsọ m nile, ka Jehova kwuru." N'ihi gịnị, ọtụtụ ndị Juu na-ajụ onwe ha taa, ọ́ bụghị ugbu a? N'ikpeazụ, a kọwara Daniel onye amụma na ndị enyi ya atọ dị ka ndị anaghị eri anụ n'etiti omenala iri anụ, ọ bụghị karịa nke ahụ: dịka ndị anaghị eri anụ (Daniel 65,17: 25-1,12). Ma mb͕e ubọchi iri ahu gasiri, ha di nma, di kwa ike kari umu-okorọbia nile ndi nēri nri eze...Eze we hu na ha mara ihe ub͕ò iri na nghọta n'ihe nile nke ọ nāriọ ha kari ndi-amuma nile na ndi mara ihe. ndị mmadụ n'ozuzu ya bara ọgaranya." (Amaokwu 21) Ya mere, o doro anya na "usoro" ntụziaka maka ahụike anụ ahụ na nke uche.

Ụfọdụ ndị rabaị echewo nke a nke ukwuu. Nke ahụ bụ ihe m pụtara Rabbi Abraham Isaac Kook N'edemede ya banyere nri anaghị eri anụ na udo, dịka ọmụmaatụ, ikike iri anụ mgbe iju mmiri gachara abụghị naanị na ọ zara mkpa maka ịlanarị, kamakwa ọ bụ ihe nchebe megide iri anụ mmadụ. Iwu ndị dị mgbagwoju anya na Torah bụkwa nke e bu n'obi igbochi iri anụ dị ka o kwere mee. A gaghị ekwe ka ị sie anụ na mmiri ara ehi (Ọpụpụ 2: 23,9), n'ihi na ị ga-egbu otu ma zuo ohi maka nke ọzọ, si otú ahụ mee mpụ abụọ n'otu oge. E kwesịrị ikpuchi ọbara nke anụ ịchụ nta e gburu egbu (Levitikọs 3:17,13) ka ihere wee mee mmadụ. E kwesịghị ijikọ flax na ajị anụ ọnụ (Levitikọs 3:19,19), n’ihi na a na-ewere flax n’ụzọ na-anọpụ iche n’omume, ma a na-esi n’anụmanụ nke ọ pụrụ ịbụ na ọ dị ya mkpa were ajị anụ.

Ọbụlagodi na mmalite oge Akwụkwọ Nsọ gachara, e nwere ndị Juu na-eri anụ anaghị eri anụ. Maka ụfọdụ ịrọ nrọ, ndị anaghị eri anụ bụ akụkụ nke iru uju maka ụlọ nsọ ahụ e bibiri ebibi. Ndị ọzọ ghọrọ ndị anaghị eri anụ n'ihi nchegbu maka mkpụrụ obi ndị na-egbu anụ. Taa, ọtụtụ ndị rabaị na-agbalị ime ka ndị Juu niile ghọọ ndị anaghị eri anụ. Nzukọ ahụ Ahịhịa ndị Juu Na 2017 naanị, akpọrọ ndị rabaị 75 ​​bụ ndị na-anọchite anya anụ anaghị eri anụ. A na-akpọkwa Tel Aviv isi obodo nke veganism. Na 2016, ihe karịrị pasentị 5 nke ndị Izrel niile bụ ndị anaghị eri anụ. Ya mere mmeri na-ebute ụzọ. Ha na-ekwu maka ụkpụrụ omume, gburugburu ebe obibi na ahụike.

Taa, ọ dịghị mkpa ka e rie nwa atụrụ Ememe Ngabiga n’oge Ememe Ngabiga n’ihi na e ji ekpere dochie àjà ahụ mgbe e bibisịrị Ụlọ Nsọ. Ma n'onwe ya, ememe Ngabiga na-egosi mmalite nke ụdị ọhụrụ nke oriri na-edozi ahụ: site ugbu a gaa n'ihu, Chineke chọrọ iji achịcha sitere n'eluigwe, mana na-enye ụmụ Izrel nri kama site na ite anụ nke Ijipt. Ịgbasa nri a wee duga n'ili ụtọ ilu (Ọnụ Ọgụgụ 4:11,34). Otú ọ dị, Ememme Ngabiga bụ ememme ntọhapụ n’agbụ. N'ezie mkpali nye onye ọ bụla ịtụgharị uche n'ịgba ohu a na-eme n'ịzụ anụmanụ.

Islam

Ndị anaghị eri anụ enweghị omenala siri ike na Islam dịka ọ dị na okpukpe ndị Juu. Mana Mohammed bụ onye amara dịka onye nwere ọmịiko n'anya anụ anaghị eri anụ n'anya. Koran na-akwado iwu Akwụkwọ Nsọ nke ịdị ọcha na igbu ọchụ (al-Mā'ida 5:1), ihe ndekọ Akwụkwọ Nsọ banyere nri onye anaghị eri anụ na paradaịs (al-Baqara 2:35) ma na-akwado nchebe nke ndụ (al-Mā'ida). 5:32). Dị ka Akwụkwọ Nsọ, Koran na-anụ banyere nri ndị sitere n'osisi (an-Nahl 16:11,65-69; Yā Sīn 36:33-35), ebe ọ na-anabata ma na-achịkwa oriri anụ (al-Mā'ida 5:1,3,95 ). ,XNUMX). Ebere, nlebara anya na imeru ihe n'ókè bụ ụkpụrụ Islam nke na-ekwu maka nri anaghị eri anụ taa site n'echiche ziri ezi, gburugburu ebe obibi na ahụike.

N'oge mmalite nke Islam, ọ bụ naanị ndị ọgaranya na-eri anụ kwa Friday ma ndị ogbenye na-eri naanị n'ememe. Taa, enwere ọtụtụ fatwa na-akwado n'ụzọ doro anya na iri anaghị eri anụ abụghị nke emegideghị Islam. N'ihi na a naghị edepụta iri anụ n'ebe ọ bụla na Koran ma ọ bụ omenala. N'ime akụkọ ihe mere eme, e nwekwara ọtụtụ ndị Sufi, ndị omimi Alakụba, ndị bụ ndị anaghị eri anụ. E nwere hadiths nke mmadụ nwere ike ikwubi na: onye ọ bụla na-emegbu anụmanụ ọ bụ ọkụ infernal; ma onye ọ bula emere anumanu ebere, Chineke gēnwe kwa obi-ebere n'aru ya.

Àjà anụmanụ ndị a na-achụ n’ihe a na-akpọ Ememe Àjà bụ nanị omenala, ọ dịghịkwa ebe ọ bụla e depụtara ya. N'ezie, ọ bụ banyere mmadụ iji uche ya na ndụ ya chụọ àjà n'ijere Chineke ozi. “Ọ bụghị anụ ahụ́ na ọbara unu na-erute Chineke, kama ọ bụ nsọpụrụ Chineke unu. Ya mere, Chineke edowo ha n’ijere unu ozi, ka unu wee nye ya otuto n’ihi na o duziwo unu. Wetara ndị na-eme ezi ihe ozi ọma!” ( al-Hajj 22:37 ) Site n’echiche ndị Alakụba, olee ụzọ ka mma isi nye Chineke otuto karịa site n’igosipụta ọdịdị ebere Chineke n’imeso anụmanụ gị ihe?

»Anụmanụ ọ bụla dị n'ụwa na anụ ufe ọ bụla nwere nku bụ nke obodo dị ka nke gị. Anyị ahapụbeghị ihe ọ bụla n'ime Akwụkwọ Nsọ. A ga-achịkọta ha niile n’ebe Jehova nọ.” ( al-An’ām 6:38 ) Amaokwu a nwere ụkpụrụ omume na ihe ndị metụtara gburugburu ebe obibi: ụmụ anụmanụ na-adị ka ha si n’otu ezinụlọ dị nnọọ ka ụmụ mmadụ si eme ya, ya mere, a na-ata ahụhụ ma e nwee nsogbu n’obodo a. . Mmekọrịta gburugburu ebe obibi nke obodo ndị a niile dị ka usoro ndụ nke Chineke kpebisiri ike bụ na Chineke ga-emecha kpọkọta mmadụ niile ọnụ.

Ọnụọgụ ndị anaghị eri anụ nke Alakụba n'ụwa niile na-abawanye ka mmata maka nsogbu ụkpụrụ omume, gburugburu ebe obibi na ahụike nke iri anụ na-abawanye.

Ka echiche site na oghere nke okpukpe ụmụnna nwanyị ndị a na-echetara anyị otú amamihe nke Torah si dị oké ọnụ ahịa: "Iwu nke ọnụ gị dị m n'anya karịa ọtụtụ puku iberibe ọla edo na ọlaọcha. N'ihi nka ka m'huru iwu-Gi n'anya kari ọla-edo na ezi ọla-edo. Inweta amam-ihe di nma kari ọla-edo, Inweta uche di kwa nma kari ọla-ọcha. ikpé nile nke Jehova bu ezi-okwu, ha nile ziri ezi. Ha dị oké ọnụ ahịa karịa ọlaedo na ezi ọlaedo, ha dị ụtọ karịa mmanụ aṅụ na mmanụ aṅụ.” ( Abụ Ọma 119,72.127:16,16, 19,11; Ilu XNUMX:XNUMX; Abụ Ọma XNUMX:XNUMX )

---