တချို့က တနင်္ဂနွေနေ့ကို အနားယူတဲ့နေ့အဖြစ် တန်ဖိုးထားတဲ့အတွက် နှစ်ပတ်လည်ပွဲကို ကျင်းပကြပါတယ်။ အခြားသူများသည် လွတ်လပ်စွာ ယုံကြည်ခွင့်နှင့် ယုံကြည်ချက်ဆိုင်ရာ ကန့်သတ်ချက်များနှင့် ကွဲပြားခြားနားသော တွေးခေါ်သူများကို ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်းမှ တားမြစ်သည့်နေ့ကို အထိမ်းအမှတ်ပြုကြသည်။ သို့သော် မတ်လ ၇ ရက်၊ ၃၂၁ တနင်္ဂနွေ တရားတော်သည် လုံးဝခြားနားပြီး အလွန်ကြေကွဲဖွယ် အဓိပ္ပါယ်ရှိသည်။

Jacques Doukhan သည် ဂျူးလူမျိုးဖြစ်ပြီး ခုနစ်ရက်မြောက် ဥပုသ်နေ့အဖြစ် ခရစ်ယာန်လည်းဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် သူသည် သူ၏ကိုယ်ပိုင်လက္ခဏာကို အပြင်းအထန် ဆက်ဆံခဲ့သည်။ ဤအထောက်အထားများသည် ကိုက်ညီမှုရှိပါသလား။ ဒီမေးခွန်းတွေကို ဖြေဖို့ သူ့စာအုပ်ထဲမှာ လင်းထိန်နေတယ်။ အစ္စရေးနှင့် အသင်းတော် အစကတည်းက ဂျူးဘာသာနဲ့ ခရစ်ယာန်ဘာသာကြားက ဆက်ဆံရေးဟာ စိတ်လှုပ်ရှားစရာကောင်းတဲ့ နိဂုံးချုပ်ချက်တစ်ခု ဖြစ်လာပါတယ်။ တနင်္ဂနွေဥပဒေသည် ဤအရာတွင် အရေးမပါသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်သည်-

ပထမခရစ်ယာန်များသည် ဂျူးများဖြစ်သည်။

ပထမခရစ်ယာန်များသည် ဂျူးများဖြစ်သည်မှာ ထင်ရှားသည်။ ထို့နောက်- ယေရှုသည် ဂျူးလူမျိုးဖြစ်သည်။. သူ၏မျိုးရိုး၊ သူ၏အမည်၊ ဘွဲ့အမည်များ၊ သူ၏မေရှိယဖြစ်မှု၊ သူ၏အသွင်အပြင်၊ သူ၏ဘာသာစကား၊ ကြီးပြင်းလာမှု၊ ဘာသာရေး၊ အစားအသောက်နှင့် နှစ်ခြင်းခံမှု၊ ဆုတောင်းချက်များ၊ အံ့ဖွယ်အမှုများ၊ သွန်သင်ချက်နည်းလမ်းများနှင့် ပသခါသိုးသငယ်အဖြစ် သူ၏သေခြင်း၏အဓိပ္ပာယ်၊ သူ၏သင်္ဂြိုဟ်မှု၊ တက်ကြွခြင်း- အရာအားလုံးသည် ဂျူးလူမျိုးဖြစ်သည်။ မည်သည့်အခါကမျှ သူ့ကိုယ်ပိုင်လက္ခဏာနှင့် ကွဲလွဲခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

သူ့တပည့်တွေလည်း ဂျူးတွေပါ။ သူတို့၏ တပည့်ဖြစ်ခြင်းပုံစံမှာ ဂျူးလူမျိုးတစ်မျိုးတည်းသာဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့၏နံပါတ်များ၊ စေလွှတ်ခြင်း၊ နောက်ခံနှင့် လေ့ကျင့်ပေးခြင်းများကဲ့သို့ပင် ဖြစ်သည်။ သူတို့သည် ဂျူးဘာသာမှ ခရစ်ယာန်ဘာသာသို့ ဘယ်သောအခါမှ မပြောင်းသော်လည်း မေရှိယသည် ၎င်းတို့၏ ဂျူးအထောက်အထားကို အပြည့်အဝ အဓိပ္ပာယ်ဖော်သူအဖြစ် မြင်ကြသည်။ သူတို့သည် ဂျူးလူမျိုးတို့၏တန်ဖိုးနှင့် သွန်သင်ချက်များအား အမည်ခံကာ ဂျူးများကို အသက်တာအဆုံးတိုင်အောင် လေ့ကျင့်နေခဲ့သည်။

သမ္မာကျမ်းစာသည် ဂျူးလူမျိုးဖြစ်သည်။

ပေတရုသည် ပေါလု၏စာများကို ကျန်ကျမ်းစာများတွင် ရိုးရိုးရှင်းရှင်း ထည့်ထားသည် (၂ပေ ၃:၁၆)။ ထို့ကြောင့် အစောပိုင်းခရစ်ယာန်များသည် ၎င်းတို့၏ရေးသားချက်များကို ဂျူးလူမျိုးဟု ယူဆခဲ့သလော။ မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ ရှေးကျမ်းစာအရေးအသားများကို ထိုနေရာတွင် အကျယ်တဝင့်ကိုးကားထားသည်။ ဓမ္မသစ်ကျမ်း၏ဖွဲ့စည်းပုံသည် ၎င်းတို့အပေါ်အခြေခံသည်။ ဂျူးများအတွက် ဂျူးများရေးသားသည့် ၎င်း၏အကြောင်းအရာသည် ဟေဗြဲကျမ်းစာ၏သတင်းတရားကို ပို၍ပင်စိတ်နှလုံးထဲသို့ နက်နက်နဲနဲ နစ်မြုပ်သွားစေသောကြောင့် ၎င်း၏အကြောင်းအရာသည် ဂျူးများကို အနီးကပ်စစ်ဆေးခြင်းတွင် နက်ရှိုင်းစွာ ဂျူးလူမျိုးလည်းဖြစ်သည်။ "အသစ်" ပညတ်တော်များပင် ရှေးကျသော်လည်း ယခုအခါ အသစ်အဆန်းများဖြင့် ထွက်ပေါ်လာသည်။

ယခုအချိန်အထိ ခရစ်ယာန်များစွာက သဘောတူကြလိမ့်မည်။ Holocaust သည် လူများစွာကို အမျိုးမျိုးတွေးတောစေခဲ့သည်။ Holocaust မတိုင်ခင်က လူတွေဟာ ခြားနားတဲ့ အရာတွေကို မြင်ခဲ့တယ်။ သို့သော် အောက်ပါတွေ့ရှိချက်များကို အနည်းငယ်သာ သိရှိကြသည်-

ဂျူးများစွာသည် ခရစ်ယာန်များဖြစ်သည်။

ယေရှု​တရား​ဟော​တဲ့​အခါ ဂျူး​လူ​အုပ်​က သူ့​နောက်​ကို လိုက်​လာ​တယ်။ သူသည် အလွန်ရေပန်းစားသောကြောင့် ဂျူးအာဏာရ အထက်တန်းစားများ ထိတ်လန့်သွားခဲ့သည်။ အာဏာမဆုံးရှုံးစေရန်အတွက် အသေခံရန် ကြံစည်ကြသည်။ ဂျူးဥပဒေနဲ့ဆန့်ကျင်ပြီး လူတွေကြောက်လို့ သူ့ကို ညဘက်မှာ စစ်ဆေးမေးမြန်းကြတယ်။ ပသခါပွဲမှာ ယေရှုကို ကောင်းကောင်းမသိတဲ့ ယေရုရှလင်မြို့က အရပ်ရပ်က ဂျူးတွေ အများကြီးရှိတယ်။ သူတို့သည် ရောမတို့ထံမှ သေဒဏ်အမိန့်ကို ပိုမိုလွယ်ကူစွာ ရယူနိုင်ရန် ဤအခြေအနေမျိုးကို အခွင့်ကောင်းယူခဲ့ကြသည်။ ဣသရေလပြည်တွင်နေထိုင်သော ဂျူးလူမျိုးများထံမှ “သူ့ကို လက်ဝါးကပ်တိုင်မှာ ရိုက်ထားပါ” ဟူသော စကားကို အလွယ်တကူ နှုတ်မဆက်နိုင်ဘဲ၊ သူကုသပေးခဲ့သော မရေမတွက်နိုင်သော လူများထံမှ အလွယ်တကူ ထုတ်ယူ၍မရပေ။

ကားစင်တင် အသေခံပြီးနောက် ယေရှု၏ကျော်ကြားမှုမှာ ကျဆင်းသွားခြင်းမရှိပေ။ တမန်တော်များသည် မေရှိယကိုလက်ခံသော ဂျူးလူမျိုး အနည်းဆုံး ၂၀,၀၀၀ အား ကြီးထွားမှုအကြောင်းပြောသည် (တမန်တော် ၂:၄၁; ၄:၄; ၉:၃၁; ၁၄:၁; ၂၁:၂) ယဇ်ပုရောဟိတ်များနှင့် ဖာရိရှဲများစွာအပါအဝင် (၆:၇; ၁၅၊၅၊ ) အစီရင်ခံစာများကို သုံးသပ်ကြည့်လျှင် လူစုလူဝေးအသိုင်းအဝိုင်းရှိ ဂျူးအများစုသည် မေရှိယကို လက်ခံကြပြီး တစ်ခါတစ်ရံတွင် ၎င်းတို့၏အဖွဲ့ဝင်အားလုံးပင် ဖြစ်သည်။ ဥပမာ၊ အီသီယိုးပီးယားလူမျိုးတစ်ဝက်လောက်က ဂျူးတွေဖြစ်ပြီး အားလုံးနီးပါးက ယေရှုကို မေရှိယအဖြစ် လက်ခံကြတယ်။ နေရာတိုင်းတွင် မေရှိယဂျူးများသည် ၎င်းတို့၏ကိုယ်ပိုင်ဝတ်ပြုရာနေရာများကို တည်ထောင်မည့်အစား ဥပုသ်နေ့တွင် တရားဇရပ်များသို့ သွားကြသည်။ အကြောင်းမူကား ပေါလုသည် “ယုဒလူတို့အား ရှေ့ဦးစွာ” ဟူသော နိယာမကို ဟောခဲ့သည် (ရောမ ၁:၁၆၊ ၂:၉၊ ၁၀)။

ဗိမာန်တော် ဖျက်ဆီးခံရသည့်တိုင် ဂျူးအများစုသည် ခရစ်ယာန်များသာ ကျန်ရှိတော့သည်။

Qumran သည် အေဒီ 68 တွင်ရောမတို့၏ဖြုတ်ချခြင်းခံခဲ့ရပြီး 70 တွင်ဗိမာန်တော်ဖျက်ဆီးခံခဲ့ရပြီး Masada သည် AD 73 တွင်ပြိုလဲခဲ့သည်။ ၎င်းသည် Essene၊ ဇဒ္ဒုကဲများနှင့် Zealots များ၏ဗဟိုများကိုဖျက်ဆီးခဲ့သည်။ အဓိပ္ပါယ်ပျောက်ပြီး သမိုင်းထဲက ပျောက်ကွယ်သွားကြတယ်။ အသက်ရှင်ကျန်ရစ်သော တစ်ခုတည်းသော ဂျူးရေစီးကြောင်းမှာ ခရစ်ယာန်များနှင့် ဖာရိရှဲများဖြစ်သည်။

ခရစ်ယာန်များသည် လေးရာစုအထိ ဂျူးများနှင့် မခွဲထွက်ခဲ့ကြပေ။

Constantinian Sunday Law 321 က တံဆိပ်ခတ်ထားသော ဥပုသ်နေ့ကို ငြင်းပယ်ခြင်းနှင့် ခရစ်ယာန်များမှ တိုရာ၏ နောက်ဆုံးတန်ဖိုးကို ခွဲထုတ်ခြင်းမှသာလျှင် သီးခြားဝန်ဆောင်မှုများ၊ ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏ နိုင်ငံတော် ချာ့ခ်ျအဆင့်အတန်းသို့ မြင့်တက်လာခြင်းနှင့် ခရစ်ယာန်မဟုတ်သော ဂျူးများကို နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းခြင်းတို့ကို ဖြစ်စေသည်။ ဘာသာရေးဆန့်ကျင်ရေး လို့တော့ မွေးဖွားလာခဲ့တယ်။ ခရစ်ယာန်များသည် ဂျူးဘာသာနှင့် ဝေးကွာပြီး ခရစ်ယာန်မဟုတ်သော ဂျူးများကို သတ်ပစ်သည်ဟု စွပ်စွဲကြသည်။

ရာစုနှစ်များတစ်လျှောက် ယုဒလူမျိုးများ၏ မရေရာသောအခြေအနေသည် ရွှေ့ပြောင်းရန် လွယ်ကူသောကြောင့် ၎င်းတို့ကို ငွေနှင့်ရွှေတွင် ပိုမိုရင်းနှီးမြုပ်နှံစေခဲ့သည်။ သူတို့သည် အလယ်ခေတ်တွင် ကျန်ခဲ့သော အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းလုပ်ငန်း အနည်းငယ်ထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည့် ဘဏ်လုပ်ငန်းရှင်များအဖြစ်လည်း စတင်လုပ်ကိုင်ခဲ့ကြသည်။ Ghettoization စတင်ခဲ့သည်။ ဂျူးများကို အန္တရာယ်ရှိသော မိစ္ဆာကောင်များအဖြစ် ရှုမြင်ကြသည်။ ကျန်တာကတော့ သမိုင်းပါ။ သတ်ပစ်တာကို ဒဏ်ပေးရမယ်လို့ ထင်ခဲ့တာ။

အစားထိုးဓမ္မပညာ

ကိုးကွယ်ယုံကြည်မှုဆန့်ကျင်ရေးအခြေခံထားသော ဓမ္မပညာတစ်ခုလည်း ရှိခဲ့သည်- ဘုရားသခင်သည် ဣသရေလလူမျိုးကို ငြင်းပယ်ခဲ့ပြီး ခရစ်ယာန်ဘာသာသည် ၎င်း၏နေရာကို ရယူခဲ့သည်။ ပေါလုသည် ယင်းကို ပြင်းထန်စွာ ဆန့်ကျင်ခဲ့သည် (ရောမ ၁၁း၁)။

အီတလီမြောက်ပိုင်းမှ ဂျူးဘုရားကျောင်းမီးလောင်ခြင်း၏ ပထမဆုံးအစီရင်ခံစာသည် အေဒီ 355 တွင်ဖြစ်သည်။ ထိုနေရာတွင် ဘုရားကျောင်းတစ်ခု ဆောက်ခဲ့သည်။ မကြာမီ နေရာတိုင်းတွင် ဖြစ်ပျက်ခဲ့သည်။ ခရူးဆိတ်များသည် ဂျူးများကြားတွင် ကြောက်မက်ဖွယ်ကောင်းသော အစုလိုက်အပြုံလိုက် အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုများကို လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး အချို့နေရာများတွင် ၎င်းတို့ကို လုံးလုံးလျားလျား သုတ်သင်ရှင်းလင်းခဲ့သည်။ လက်ဝါးကပ်တိုင်၏နိမိတ်လက္ခဏာအောက်တွင်၊ သန့်ရှင်းသောမြေနှင့်ယေရုရှလင်ကိုသိမ်းယူခဲ့သည်။ မွတ်ဆလင်တွေက ဂျူးတွေကို နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းသူတွေဆီကနေ ခိုလှုံခွင့်ပေးခဲ့တာ ကာလတစ်ခုအထိ ရှိနေဆဲပါ။ ဒါပေမယ့် နောက်ဆုံးမှာတော့ Holocaust ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

ဝိညာဉ်ရေးဣသရေလသည် ဇာတိပကတိဣသရေလကို အစားထိုးသည်၊ ကျေးဇူးတော်သည် ပညတ်တရားကို အစားထိုးသည်၊ ခံစားချက်များသည် တရားမျှတမှုနှင့် ကျင့်ဝတ်များကို အစားထိုးသည်၊၊ မနာလို၊ လျှပ်ပြက်နေသော YHWH ကို နွားစားခွက်ထဲ၌ ချိုမြိန်စွာချစ်မြတ်နိုးသော ဘုရားသခင်ယေရှု။ ယုံကြည်ခြင်းသည် အယူဝါဒ၊ အသစ်အတွက် ဓမ္မဟောင်း၊ ဥပုသ်နေ့မှ တနင်္ဂနွေနေ့အထိ၊ မမြင်နိုင်သော ဘုရားသခင်ကို လက်ဝါးကပ်တိုင်မှာ မြင်နိုင်သော လက်ဝါးကပ်တိုင်သို့ ပို့ဆောင်ပေးသည်။ ဘုရားသခင်၏ ကြီးကျယ်သော ဖန်ဆင်းခြင်းတွင် အာရုံခံစားမှုနှင့် အတွေ့အကြုံများ မရှိတော့ဘဲ၊ ဝိညာဉ်ရေးရာ၊ ဆင်ခြင်တုံတရားရှိသော ဆုတ်ခွာမှုများကြောင့် ဖြစ်သည်။

မြောင်းနက်

နက်နဲသောပင်လယ်ကွေ့သည် နောက်ဆုံးတွင် ခရစ်ယာန်များနှင့် ဂျူးများကို ပိုင်းခြားထားသည်။ သူတို့၏ ဓမ္မပညာ၊ ယဉ်ကျေးမှုနှင့် စိတ်ဓာတ်တို့သည် အပြန်အလှန် ငြင်းခုံမှုများတွင် ပို၍ ပို၍ ကွဲပြားလာသည်။ ခရစ်ယာန်များသည် ယင်းအတွက် အကြီးမားဆုံးအကြောင်းရင်းကို ကမ်းလှမ်းခဲ့ကြသည်။ အကြောင်းမှာ ဂျူးများသည် ၎င်းတို့၏ အထောက်အထားကို စွန့်လွှတ်ကာ ခရစ်ယာန်များ ဖြစ်လာစေရန် သို့မဟုတ် ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်း၊ နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းခြင်းနှင့် သေဆုံးခြင်းတို့ကို ခံကြရသည်။

Holocaust ပြီးနောက်၊ ဂျူးများနှင့် ခရစ်ယာန်များသည် ဂျူးများကို ကြီးမားသောမစ်ရှင်များက ဝိညာဉ်ရေးအရ မီးလောင်တိုက်သွင်းခြင်းဖြစ်သည်ဟု သဘောပေါက်ခဲ့ကြသည်။ ၎င်းသည် ဂျူးလူမျိုးတို့၏ ယဉ်ကျေးမှုနှင့် ဝိသေသလက္ခဏာ တည်ရှိမှုကို အန္တရာယ်ဖြစ်စေလိမ့်မည်။ ထို့ကြောင့် ခရစ်ယာန်များသည် သဘောထားတင်းမာလာပြီး ဂျူးများသည် သာသနာပြုလုပ်ငန်းတွင် လက်ကျန်ကြိုးစားမှုအနည်းငယ်ကို ခံနိုင်ရည်ရှိလာကြသည်။

တံတားအသစ်များ

သို့သော် Auschwitz ပြီးနောက် ခရစ်ယာန် ဂျူးများပင် ၎င်းတို့၏ ဂျူးလူမျိုး အထောက်အထားကို မေ့ပျောက်၍ မယောင်ဆောင်နိုင်တော့ပေ။ သူတို့က ခရစ်ယာန်တွေကို သူတို့ရဲ့ ဂျူးမြစ်တွေကို ရှာဖွေဖော်ထုတ်ဖို့ ကူညီပေးတယ်။ ဂျူးရေစီးကြောင်းအားလုံးတွင် အလျင်မြန်ဆုံး ကြီးထွားလာသည်ဟု ဆိုထားသည့် မေရှိယဂျူးလှုပ်ရှားမှုတစ်ခု ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ ခရစ်ယာန်သာသနာပြုအဖွဲ့အစည်းများ၏နောက်ကွယ်တွင် ဂျူးတံဆိပ်များပါသော လှည့်ဖြားသောလှည့်ဖြားမှုအဖြစ် ဂျူးများစွာက ၎င်းကို ခရစ်ယာန်ဘာသာအဖြစ် သံသယဖြင့် ရှုမြင်ကြသည်။ မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ၊ ဥပုသ်နေ့နှင့် ပွဲတော်များကို အမှန်တကယ်ဆင်နွှဲကြသော မေရှိယဂျူးများ ပိုများလာကာ၊ ကော်ရှာစား၊ လက်ဝါးကပ်တိုင်၏နိမိတ်လက္ခဏာနှင့် ယေရှု၏ရုပ်တုများကို ငြင်းပယ်ကာ ခရစ်ယာန်ဓမ္မသီချင်းများအစား ဟေဗြဲကျမ်းစာသီချင်းများကို ဂျူးတေးသံများနှင့် သဟဇာတဖြစ်အောင် သီဆိုကာ ဂျူးဆုတောင်းချက်များကို ရွတ်ဆိုကြသည်။ ကောင်းကြီးမင်္ဂလာနှင့် ဣသရေလပြည်သို့ ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်ပါ။

အမုန်းမှ ချီးမြှောက်ခြင်းသို့

Jacques Doukhan ရဲ့ စာအုပ်ထဲက ဒီစာပိုဒ်ဟာ အထူးသဖြင့် ကျွန်တော့်ရဲ့ အရေပြားအောက်ကို ရောက်သွားတယ်။

“ဓမ္မသစ်ကျမ်းပညာရှင် Brad Young က အောက်ပါအဖြစ်အပျက်ကို ဆက်စပ်ပြောပြသည်– နိုင်ငံတကာအသိအမှတ်ပြု တက္ကသိုလ်တစ်ခုတွင် ကမ္ဘာကျော်ဓမ္မသစ်ကျမ်းပညာရှင်တစ်ဦးက သူ၏ကျောင်းသားများအား 'ခရစ်ယာန်ကောင်းတစ်ယောက်ဖြစ်ရန် မိမိကိုယ်တိုင်နေထိုင်သော ဂျူးလူမျိုးကို ဦးစွာသတ်ပစ်ရမည်' ဟု ကျောင်းသားတစ်ဦးကဆိုသည်။ 'ယေရှုကို ဆိုလိုတာလား။' (စာမျက်နှာ ၉၂)၊

ဂျူးများသာမရှိလျှင် ခရစ်ယာန်များသည် ၎င်းတို့၏အမြစ်များကို သက်သေခံရန် ကင်းမဲ့လိမ့်မည် ။ ဂျူးလူမျိုးများသည် ဟေဗြဲကျမ်းစာ၊ ဟေဗြဲဘာသာစကားနှင့် ဥပုသ်နေ့တို့ကို စောင့်ရှောက်ခဲ့ကြသည်။ သူမရဲ့ ပွဲတော်တွေက သူမရဲ့ joie de vivre နဲ့ သူမရဲ့ အလှတရားတွေကို ပြသနေပါတယ်။ သူတို့၏ လုံး၀ယုံကြည်ချက်ဖြင့်၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် ကျွန်ုပ်တို့အား သီအိုရီသမားများအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲပေးလေ့ရှိသည့် ကျွန်ုပ်တို့၏ဂရိတွေးခေါ်မှု၏ ဦးနှောက်ချဉ်းကပ်မှုကို မေးခွန်းထုတ်ကြသည်။

ယနေ့ ဂျူးအများစုသည် မေရှိယကို ငြင်းပယ်ရခြင်းသည် ကျွန်ုပ်တို့၏ခရစ်ယာန်အတိတ်အတွက် ကြီးမားသောအချက်ကြောင့်ဖြစ်သော်လည်း ယနေ့ကျွန်ုပ်တို့၏သက်သေခံချက်မှာလည်း မယုံနိုင်စရာဖြစ်နေဆဲပင်၊ ဂျူးများနှင့် အဆက်အသွယ်များသည် ဤအားနည်းချက်ကို သတိပြုမိစေရန် အလားအလာရှိသည်။

Jacques Doukhan ရဲ့ စာအုပ်ရဲ့ အကျဉ်းချုပ်ကိုတော့ မျှော်လင့်ပါတယ်။ အစ္စရေးနှင့် အသင်းတော် အကြောင်းအရာအပေါ် စာဖတ်သူ၏ စိတ်ဝင်စားမှုကို နှိမ့်ချခဲ့သည်။ စာမျက်နှာ ၉၉ မျက်နှာရှိသော စာအုပ်ကို ၂၀၀၂ ခုနှစ်တွင် Hendrickson Publishers မှ ထုတ်ဝေခဲ့ပြီး 99 ခုနှစ်တွင် Wipf နှင့် စတော့ထုတ်ဝေသူများ အော်ရီဂွန်၊ ယူဂျင်းရှိ Wipf နှင့် စတော့ထုတ်ဝေသူများမှ ပြန်လည်ပုံနှိပ်ခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်လိုပြောတတ်သူတိုင်း ဖတ်ရတာ တကယ်ကိုတန်ဖိုးရှိပါတယ်။